De wet die de gevolgen van het behoud regelt van de vakantiedagen, die samenvallen met een arbeidsongeschiktheid die zich voordoet tijdens een vakantieperiode, is verschenen.
De nieuwe regels gelden vanaf 1 januari 2024.
Huidige regeling
Arbeidsongeschiktheid start tijdens de vakantie
Wie vandaag arbeidsongeschikt wordt tijdens zijn vakantie, heeft pech. Vakantie blijft vakantie en wordt niet omgezet naar een schorsing wegens arbeidsongeschiktheid.
Arbeidsongeschiktheid start vóór de vakantie en loopt verder tijdens de vakantie
Wie arbeidsongeschikt wordt vóór een geplande vakantie en arbeidsongeschikt blijft tijdens die periode, behoudt zijn vakantiedagen. De dagen die samenvallen met geplande vakantiedagen behouden de kwalificatie van schorsing wegens arbeidsongeschiktheid. Zij worden niet aangerekend als vakantiedagen. Die vakantiedagen kan de werknemer later tijdens het vakantiejaar opnemen.
Nieuwe regeling vanaf 1 januari 2024
Arbeidsongeschiktheid start tijdens de vakantie
De nieuwe regeling past enkel de gevolgen aan van arbeidsongeschiktheid die start tijdens de vakantie. Aan de gevolgen van arbeidsongeschiktheid die aanvangt vóór de vakantie en verder loopt tijdens de vakantie, wijzigt niks.
In tegenstelling tot vandaag zal wie arbeidsongeschikt wordt tijdens zijn vakantie, zijn vakantiedagen die samenvallen met de arbeidsongeschiktheidsdagen, kunnen behouden.
Die vakantiedagen kunnen omgezet worden naar een schorsing wegens arbeidsongeschiktheid. Zij worden terug toegevoegd aan het saldo vakantiedagen van het vakantiejaar en kunnen later opgenomen worden.
Medisch attest
De werknemer die zich wil beroepen op deze regel, zal zijn arbeidsongeschiktheid moeten aantonen.
Een medisch attest is hiervoor het bewijsmiddel bij uitstek. De werknemer die zijn arbeidsongeschiktheid niet kan bewijzen blijft geschorst wegens vakantie.
Daarom voorziet de wet uitdrukkelijk dat de werknemer, waarvan de arbeidsongeschiktheid aanvangt tijdens een vakantieperiode steeds een medisch attest moet bezorgen aan de werkgever, ook indien dit niet uitdrukkelijk voorzien is in het arbeidsreglement.
Hij doet dat binnen een termijn van 2 werkdagen vanaf de dag van ongeschiktheid, tenzij een andere termijn bij CAO of arbeidsreglement is bepaald. In geval van overmacht doet hij dat binnen een redelijke termijn.
De vrijstelling om tot driemaal per kalenderjaar geen ziektebriefje voor te leggen is hier niet van toepassing.
Het attest vermeldt de arbeidsongeschiktheid, de waarschijnlijke duur ervan, en of de werknemer zich met het oog op de controle al dan niet naar een andere plaats mag begeven.
Bij ontbreken van één of meerdere gegevens voorziet de wet geen sanctie. Een onvolledig attest zal doorgaans een voldoende bewijs van de arbeidsongeschiktheid inhouden.
Zelfs voor het ontbreken van een medisch attest is er geen sanctie voorzien. Kan de werknemer op een andere manier zijn arbeidsongeschiktheid bewijzen (wat in de praktijk niet evident is), dan kan hij zijn verlofdagen op een later moment opnemen.
Een koninklijk besluit kan een specifiek model van medisch attest vaststellen voor de arbeidsongeschiktheid die zich voordoet tijdens een periode van jaarlijkse vakantie. Het gebruik van dit model is echter louter facultatief.
Melding verblijfplaats
Bovendien moet de werknemer de werkgever onmiddellijk op de hoogte brengen van zijn verblijfplaats indien hij zich niet op zijn thuisadres (domicilieadres) bevindt. Het gaat hier bijvoorbeeld over werknemers die zich in het buitenland bevinden. Er is geen uitdrukkelijke sanctie voorzien wanneer de werknemer in gebreke blijft.
Recht op gewaarborgd loon wegens arbeidsongeschiktheid
Voor de dagen arbeidsongeschiktheid die zich voordoen tijdens een vakantieperiode wordt het recht op gewaarborgd loon bepaald volgens de normale regels.
Bijgevolg betekent dit voor de arbeiders dat zij ingeval arbeidsongeschiktheid tijdens een collectieve vakantieperiode geen recht hebben op gewaarborgd loon. In die omstandigheid ontvangen zij een uitkeringen via het ziekenfonds.
Dit betekent ook dat de regels over verlies van gewaarborgd loon hier onverkort gelden. Zo kan de werknemer zijn gewaarborgd loon verliezen omdat hij zijn verblijfplaats niet meldt. Hij maakt hierdoor immers de controle onmogelijk.
Er kan ook verlies van gewaarborgd loon zijn wanneer de werknemer zijn attest laattijdig aan de werkgever bezorgt, behoudens overmacht.
Die dagen blijven wel gekwalificeerd als dagen arbeidsongeschiktheid.
Opname vakantiedagen aansluitend op periode arbeidsongeschiktheid
Een werknemer die arbeidsongeschikt wordt tijdens een vakantieperiode, kan de niet opgenomen vakantiedagen die samenvallen met de arbeidsongeschiktheid, later in het vakantiejaar opnemen. De niet opgenomen vakantiedagen voegen we dus opnieuw toe aan het potje 'saldo jaarlijkse vakantie' van het lopend vakantiejaar. Dit gebeurt automatisch zodra de arbeidsongeschiktheid is aangetoond.
Als de werknemer die vakantiedagen onmiddellijk na het einde van de periode van arbeidsongeschiktheid wil opnemen, geldt een bijkomende formaliteit.
Uiterlijk op het moment dat hij het medisch attest voorlegt aan de werkgever, stelt de werknemer de vraag of hij de vakantiedagen aansluitend op de periode van arbeidsongeschiktheid mag opnemen. Hij heeft hiervoor dus het akkoord van de werkgever nodig.
Arbeidsreglement
Het arbeidsreglement moet de formaliteiten die de werknemer moet naleven, vermelden.
Het gaat om de formaliteiten zoals hierboven beschreven.
Het is aangewezen om een bepaling over de vertaling van het medisch attest in een vreemde taal toe te voegen in het arbeidsreglement.
De wijziging van het arbeidsreglement kan gebeuren zonder het volgen van de normale procedure voor wijziging van het reglement.
Wat betekent dit voor de werkgever?
Vanaf 1 januari 2024 kunnen werknemers die ziek worden tijdens een vakantieperiode én dit kunnen aantonen, de vakantiedagen die samenvallen met de ziektedagen, op een later tijdstip in het vakantiejaar opnemen. In uitzonderlijke gevallen zal dit kunnen in een volgend vakantiejaar. Voor die ziektedagen wordt het recht op gewaarborgd loon bepaald volgens de normale regels.
Juridische inhoud Overzicht mogelijke scenario’s van arbeidsongeschiktheid die samenvalt met vakantie
In dit schema brengen we de verschillende scenario’s in kaart van samenloop van arbeidsongeschiktheid en vakantie, met de gevolgen hiervan op de kwalificatie van de afwezigheid en het recht op gewaarborgd loon.
Situatie | Tot vakantiejaar 2023 | Vanaf vakantiejaar 2024 |
Arbeiders
| ||
Arbeidsongeschikt-heid start vóór aanvang vakantie en loopt verder tijdens vakantieperiode
|
Ingeval van individuele vakantie
Ingeval van collectieve vakantie
Concreet:
Wel ZIV-uitkeringen.
|
Ingeval van individuele vakantie
In geval van collectieve vakantie
Concreet:
Wel ZIV-uitkeringen. |
Arbeidsongeschikt-heid start tijdens een vakantieperiode
|
Ingeval van zowel individuele als collectieve vakantie:
|
Ingeval van individuele vakantie
In geval van collectieve vakantie
Concreet: Geen recht op gewaarborgd loon voor dagen die samenvallen met collectief verlof. Wel ZIV-uitkeringen.
|
Bedienden
| ||
Arbeidsongeschikt-heid start vóór aanvang vakantie en loopt verder tijdens vakantieperiode
|
In geval van zowel individuele als collectieve vakantie:
|
In geval van zowel individuele als collectieve vakantie:
|
Arbeidsongeschikt-heid start tijdens een vakantieperiode
|
In geval van zowel individuele als collectieve vakantie:
Hoogstens saldo gewaarborgd loon, indien arbeidsongeschiktheid verder loopt na vakantie.
Merk op: tijdens vakantieperiodes behouden bedienden hun normaal loon (vakantiegeld). |
In geval van zowel individuele als collectieve vakantie:
|
Opmerking Wanneer de afwezigheid gekwalificeerd wordt als een dag arbeidsongeschiktheid tijdens een vakantieperiode, brengt dit met zich mee dat de werknemer deze vakantiedag nog op een later tijdstip kan opnemen. |