Juridische inhoud

1. Wat zijn thematische verloven?

Naast tijdskrediet voor de private sector en loopbaanonderbreking voor de publieke sector hebben werknemers de mogelijkheid om hun arbeidsprestaties te verminderen voor de opname van thematische verloven.

Dit gaat over: 

• ouderschapsverlof: een tijdelijke vermindering/schorsing van de arbeidsprestaties met het oog op de opvoeding van jonge kinderen;

• verlof voor medische bijstand: een tijdelijke vermindering/schorsing van de arbeidsprestaties voor het verlenen van bijstand aan familieleden met een zware ziekte;

• palliatief verlof: een tijdelijke vermindering/schorsing van de arbeidsprestaties met het oog op de bijstand en verzorging van personen met een ongeneeslijke ziekte die zich in de terminale fase bevinden.

2. Opnamemogelijkheden

In de huidige regelgeving beschikken werknemers over de mogelijkheid om hun prestaties volledig te schorsen of te verminderen in het kader van de thematische verloven. De opnamemogelijkheden verschillen naar gelang het thematisch verlof.

2.1. Ouderschapsverlof

Bij voltijdse werknemers kan de arbeidsovereenkomst:

• volledig geschorst worden gedurende 4 maanden, opsplitsbaar per maand of

• verminderd worden tot 1/2de gedurende 8 maanden, opsplitsbaar per 2 maanden  of

• verminderd worden met 1/5 gedurende 20 maanden, opsplitsbaar per 5 maanden.

Binnenkort komt hier ook het 1/10de ouderschapsverlof bij.

Deeltijdse werknemers kunnen hun arbeidsovereenkomst enkel volledig schorsen.

2.2. Verlof voor medische bijstand

Bij het verlof voor medische bijstand kan de werknemer gedurende:

• 12 maanden de arbeidsprestaties volledig schorsen, op te nemen met periodes van minimaal 1 maand en maximaal 3 maanden per aanvraag;

• 24 maanden de arbeidsprestaties verminderen tot 1/2de, op te nemen met periodes van minimaal 1 maand en maximaal 3 maanden per aanvraag of;

• 24 maanden de arbeidsprestaties verminderen met 1/5de, op te nemen met periodes van minimaal 1 maand en maximaal 3 maanden per aanvraag.

Voor de vermindering van zijn prestaties tot 1/2de moet de werknemer minstens 3/4de tewerkgesteld zijn.

Voor de vermindering van zijn prestaties met 1/5de moet de werknemer voltijds tewerkgesteld zijn.

De maximale periode van 12 respectievelijk 24 maanden wordt verdubbeld voor alleenstaande ouders bij zware ziekte van een kind van maximum 16 jaar.

Merk op: uitzondering op minimumduur bij hospitalisatie kind
Op deze minimumduur van 1 maand bestaat 1 uitzondering, met name in geval van hospitalisatie van een minderjarig kind.

Voor de bijstand of de verzorging van een zwaar ziek minderjarig kind kan de werknemer tijdens of vlak na de hospitalisatie van dit kind als gevolg van een zware ziekte, de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst volledig schorsen voor een duur van één week.

Deze speciale regeling wijkt dus af van het principe dat de werknemer dit verlof moet opnemen per periode van minimum 1 maand per aanvraag. Dit verlof kan aansluitend verlengd worden met één week. Bovendien kan de werknemer aansluitend op deze periode van 2 weken, een periode van volledige onderbreking nemen voor de bijstand of verzorging van ditzelfde zwaar zieke kind voor een kortere duur dan 1 maand.
 

2.3. Palliatief verlof

Bij het palliatief verlof kan de werknemer gedurende 1 maand de arbeidsprestaties:

• volledig schorsen;

• verminderen tot 1/2de;

• verminderen met 1/5de.
  
  

Voor de vermindering van zijn prestaties tot 1/2de moet de werknemer minstens 3/4de tewerkgesteld zijn.

Voor de vermindering van zijn prestaties met 1/5de moet de werknemer voltijds tewerkgesteld zijn.

De werknemer kan dit twee maal verlengen met een periode van 1 maand.

3. Spreiding van de vermindering?

De reglementeringen rond de thematische verloven leggen met betrekking tot de spreiding van de loopbaanvermindering geen verdere voorwaarden vast. Er kan dus soepel mee omgegaan worden.

Weliswaar moet de werkgever hierbij de regels omtrent deeltijdse arbeid respecteren.

Essentieel hierbij is dat de breuk exact wordt gerespecteerd over de cyclus (of, in voorkomend geval, de referteperiode) en de periode van loopbaanvermindering.

Let wel, in dit geval blijven de normale regels rond de uitbetaling van het loon gelden. Er kan geen toepassing worden gemaakt van een systeem van gemiddeld loon. Wanneer een werknemer tijdens de loopbaanvermindering werkt volgens een vast werkrooster over een cyclus is het dus niet mogelijk om bij elke betaalperiode het loon voor de gemiddelde arbeidsduur tijdens de loopbaanvermindering uit te betalen.

Indien er een einde komt aan de arbeidsovereenkomst tijdens een lopende cyclus kan de RvA de onderbrekingsuitkeringen terugvorderen indien de tewerkstellingsbreuk niet is gerespecteerd. Immers, er ontstaat in dat geval een niet-toegelaten cumulatie tussen loon en onderbrekingsuitkeringen.

4. Wetsvoorstel tot flexibelere opnamemogelijkheden

4.1. Keuze in spreiding van de vermindering

Met dit wetsvoorstel voorziet de wetgever in een uitdrukkelijke bepaling die de mogelijkheid biedt om een vermindering van arbeidsprestaties in het kader van de thematische verloven naar vrije keuze in te plannen. Uiteraard rekening houdend met de principes rond deeltijdse arbeid. Ook is het akkoord van de werkgever vereist. Bovendien moet de vermindering overeenkomen met een vermindering van gemiddeld 1/2de respectievelijk 1/5de over de betrokken periode.

Voorbeeld
Een werknemer neemt 2 maanden 1/2de ouderschapsverlof.

Indien zowel de werkgever als de werknemer hierover akkoord zijn, kan de werknemer kiezen hoe hij deze 1/2de vermindering opneemt, zolang de totale vermindering maar gemiddeld met 1/2de is afgenomen gedurende deze twee maanden.

Nieuw is het niet, maar nu staat het letterlijk in de reglementering. De wetgever gelooft dat dit meer rechtszekerheid biedt aan zowel werknemers als werkgevers.

Merk op dat bij palliatief verlof de mogelijkheid tot spreiding beperkt is over de periode van 1 maand.

4.2. Opname voltijds ouderschapsverlof en verlof medische bijstand in weken

Daarnaast voorziet de wetgever dat de Koning in de mogelijkheid kan voorzien tot opname van:

• voltijds ouderschapsverlof en verlof voor medische bijstand in weken.
  Momenteel kan de werknemer dit enkel opnemen in blokken van 1 maand.

• halftijds ouderschapsverlof per maand.  

Momenteel kan een 1/2de ouderschapsverlof enkel opgenomen worden in blokken van twee maanden.

 

Ook hier is het akkoord van de werkgever vereist.
Bovendien moet een KB deze wet nog concreet uitwerken. Zo niet, blijft dit dode letter.

4.3. Vanaf wanneer?

Het gaat hier om een wetsvoorstel, hangend in de kamer.

We verwachten deze mogelijkheid tot flexibele opname ten vroegste in het najaar. Het voorstel bevat geen precieze datum van inwerkingtreding.