Juridische inhoud

1. Ziekte die begint tijdens een vakantie.

Het kan gebeuren dat de afwezigheid van een werknemer te wijten is aan meerdere oorzaken tegelijkertijd of aan opeenvolgende oorzaken. Dan rijst de vraag welke regels van toepassing zijn op die afwezigheid: hoe moeten ze worden betaald en aangegeven? 

Er zijn 2 mogelijkheden:

1. Sommige situaties van samenloop zijn specifiek geregeld in de wetgeving.
2. Indien er geen specifieke bepalingen zijn, geldt de regel dat de eerst ingetreden schorsing primeert.

Op dit moment is er geen specifieke bepaling voor ziekte die begint tijdens een vakantie. Gevolg is dat de eerste schorsing primeert.

Voorbeeld: een werknemer heeft 2 weken vakantie gepland. Bij de start van de tweede week wordt de werknemer ziek. De vakantie was reeds begonnen en primeert. Ook de dagen van de tweede week worden beschouwd als vakantie, niet als ziekte.

A. Mogelijke wijziging

Minister Peeters en de sociale partners onderzoeken hoe België tegemoet kan komen aan de Europese Arbeidsrichtlijn. Europa vraagt dat een werknemer vakantie moet kunnen nemen om uit te rusten, en wie ziek is kan niet uitrusten.

Concreet zal de eerste schorsing niet meer primeren in deze situatie, en zal de ziekte die start tijdens een vakantieperiode het karakter krijgen van ziekte.

Voorbeeld: in de situatie van bovenstaand voorbeeld wordt de tweede week vakantie nu wél beschouwd als ziekte, en kan de werknemer later de week vakantie alsnog opnemen.

a) De nieuwe regeling zal onder andere ook volgende zaken omvatten:

• melden van de ziekte: start, einde, herval, …;

• bewijs van de ziekte: attest, eventuele controle, wat als de werknemer zich niet in België bevindt, ...;

• gewaarborgd loon: betaalt de werkgever gewaarborgd loon of wordt het een uitkering van de mutualiteit, hoe verloopt de aangifte aan de mutualiteit, ...;

• combinatie met andere afwezigheden;

• vakantie later opnemen.

b) onbeperkte gelijkstelling.

De Europese arbeidstijdrichtlijn vraagt bovendien dat ziekte onbeperkt gelijkgesteld is voor de opbouw van vakantierechten.

Momenteel is de gelijkstelling van ziektedagen voor de opbouw van vakantierechten beperkt tot de eerste 12 maanden ziekte.

c) opname uitstellen tot na de ziekte.

Als de werknemer het opnemen van de vakantie kan uitstellen tot nà de ziekte, kunnen verschillende conflicten optreden met de huidige regels.

B. Enkele van de belangrijkste gevolgen van bovenstaande wijziging.

a) Overdracht tot 15 maanden na het vakantiejaar.

Vakantie moet momenteel worden opgenomen tijdens het vakantiejaar.

De Europese Commissie stelt dat er een recht is op overdracht tot 15 maanden na het vakantiejaar.

Concreet: een werknemer die langdurig ziek is vanaf 2018, ziek blijft in 2019 en pas in 2020 terug komt werken, kan de niet-opgenomen vakantie van 2018 én 2019 overdragen en opnemen in 2020.

Overdragen van vakantiedagen zal leiden tot nieuwe informatiestromen en procedures.

Het is mogelijk dat de werknemer langer dan 15 maanden ziek is waardoor toch een uitbetaling moet volgen.

Bij overdragen kunnen verschillen optreden tussen opbouw van de rechten en opname, onder andere qua prestatiebreuk en loon.

b) Maximum 4 weken vakantie per jaar.

Momenteel mag je per vakantiejaar maximum 4 weken vakantie opnemen.

Als de werknemer vakantie tot 15 maanden na het vakantiejaar kan overdragen kan je situaties krijgen met méér dan 4 weken vakantie per jaar.

Dit stelt natuurlijk ook vragen naar onder andere arbeidsorganisatie en uitbetaling van vakantiegeld.

c) Uitbetalen van vakantiegeld.

Momenteel worden de niet-opgenomen vakantiedagen wegens ziekte uitbetaald.

• Arbeiders ontvangen steeds hun volledige vakantiegeld met de vakantiecheque in de periode van mei tot juli.

• Bedienden ontvangen vakantiegeld voor de niet opgenomen dagen met een afrekening op het einde van het jaar (regeling van niet-opgenomen vakantiedagen wegens overmacht).

De Europese Commissie verbiedt een vervangende uitkering van vakantiegeld bij overdracht van vakantiedagen.

Concreet betekent dit dat de betaling van de overgedragen vakantiedagen moet gebeuren op het moment waarop vakantie wordt opgenomen,

Opmerking: als de ziekte begint voor de start van de vakantie blijft de huidige regeling gelden, en krijgen de vakantiedagen tijdens de ziekte het karakter van ziekte.

2. flexibele uitbetaling vakantiegeld voor arbeiders.

In de huidige regeling ontvangt een arbeider enkel en dubbel vakantiegeld in één uitbetaling met de vakantiecheque in de periode mei-juni.

Conform de Europese Arbeidstijdrichtlijn moet de uitbetaling van het vakantiegeld aansluiten bij de opname van de vakantie.

Er zijn verschillende mogelijke scenario's waarbij de vakantiekassen hieraan tegemoet kan komen.

Alle mogelijke scenario's vereisen een ingrijpende verandering in werkprocessen en een vergaande digitalisering van de informatiestromen naar de vakantiekassen.

3. Besluit.

Kabinet, vakbonden en werkgevers bespreken dit om gezamelijk een aanvaardbare oplossing uit te werken.

Werkgevers dringen onder andere aan op kostenneutraliteit, haalbaarheid qua bewijs en controle, haalbaarheid qua arbeidsorganisatie en vragen om geen nieuwe verschillen te creëren tussen arbeiders en bedienden.

Ze vragen ook een voldoende lange aanpassingstijd rekening houdende met de aanpassingen in de informatiestromen en in de verwerking zowel in payrollbeheer (sociale secretariaten) als in het vakantiestelsel voor arbeiders (vakantiekassen).

We houden u natuurlijk op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen.