Juridische inhoud

1. Wat is het?

Een werknemer die geconfronteerd wordt met een ernstige ziekte of handicap van zijn/haar kind, kan nood hebben aan heel wat vrije dagen om bij het kind te blijven en ervoor te zorgen.

Men kan daartoe zijn toevlucht nemen tot de bestaande verloven (wettelijke jaarlijkse vakantie, thematische verloven, tijdskrediet, enz. ), maar dat volstaat niet altijd.

Met het oog op werkbaar werk, voert het ontwerp een kader in waarbinnen werknemers hun conventionele verlofdagen kunnen schenken aan collega's met een ernstig ziek kind.

Zo'n systeem kan op ondernemingsniveau op poten gezet worden, uiteraard mits akkoord van de werkgever.

De schenking gebeurt vrijwillig, anoniem en belangeloos.

2. Welke dagen?

Enkel conventionele verlofdagen komen in aanmerking voor schenking.

Meer bepaald de bijkomende vakantiedagen (bijvoorbeeld anciënniteitsdagen) toegekend door een individuele of collectieve arbeidsovereenkomst.

Ook betaalde inhaalrustdagen in het kader van arbeidsduurvermindering zouden kunnen geschonken worden.

Schenking van de 4 weken wettelijke jaarlijkse vakantie is niet toegelaten.

3. Voorwaarden

Schenking van verlof is enkel mogelijk aan een werknemer die:

• de zorg op zich neemt van een kind jonger dan 21 jaar dat getroffen is door een ziekte of handicap of slachtoffer werd van een ongeval, waardoor een constante aanwezigheid en verzorging vereist is;
• voorafgaandelijk al zijn vakantiedagen en vrij op te nemen rustdagen heeft uitgeput; 

Er wordt niet verwezen naar tijdskrediet en andere thematische verloven. Het lijkt bijgevolg geen voorwaarde te zijn dat ook deze mogelijkheden eerst volledig uitgeput werden vooraleer men een beroep kan doen op schenking van dagen.

• aan de hand van een medisch attest het bewijs levert van de ernstige ziekte van zijn/haar kind.

De mogelijkheid staat open voor de werknemer die:

• ouder is in de eerste graad van het kind en ermee samenwoont;
• partner is van de ouder van het kind, samenwoont met het kind en belast is met de dagelijkse opvoeding.

'Partner' wordt verder niet gedefinieerd. Mogelijk kan dit begrip ruim geïnterpreteerd worden en betreft het niet enkel de gehuwde partner of degene waarmee men wettelijk samenwoont, maar komt ook de partner waarmee men feitelijk samenwoont in aanmerking.

Indien geen van beide gebruik kan maken van deze mogelijkheid, kan de ouder (in de eerste graad) van het kind die er niet mee samenwoont, zich hierop beroepen.

4. Invoering

4.1. Procedure

De schenking van conventionele verlofdagen tussen werknemers van eenzelfde onderneming wordt georganiseerd door een cao op sectorniveau.

Wanneer dergelijke cao uitblijft, kan de schenking van verlofdagen ook op ondernemingsniveau geregeld worden. Daartoe is vereist dat er:

• een aanhangigmaking gebeurde bij de voorzitter van het bevoegd paritair comité door een organisatie die daarin vertegenwoordigd is;
  Anders gezegd: deze organisatie moet dit onderwerp op de agenda zetten voor overleg in het paritair comité.
• een termijn van 6 maanden verstreken is vanaf deze aanhangigmaking.

De regeling wordt dan geformaliseerd in een cao gesloten op ondernemingsniveau met alle representatieve werknemersorganisaties die in de vakbondsafvaardiging vertegenwoordigd zijn.

Indien er geen vakbondsafvaardiging is, wordt de regeling geformaliseerd in het arbeidsreglement.

4.2.   Modaliteiten

Aanvraag

De werknemer vraagt de opname van het verlof aan bij de werkgever, met duidelijke vermelding van het aantal dagen dat hij/zij denkt nodig te hebben.

Deze aanvraag betreft maximaal 2 weken en is hernieuwbaar.

Bedoeling hiervan is de noden van de werknemer te toetsen aan de werkelijkheid om zo te vermijden dat hij een overschot aan verlof zou hebben.

In de cao of het arbeidsreglement zullen ook afspraken dienen opgenomen te worden over wat te doen indien meerdere werknemers hun toevlucht moeten zoeken tot dit systeem van schenking van dagen. Gelden voorrangsregels? Kiest men voor een evenredige verdeling van het aantal beschikbare dagen over de betrokken werknemers?

Informatie

De werkgever informeert zijn werknemers van het verzoek tot schenking van verlofdagen én van het aantal dagen dat noodzakelijk is.

Modaliteiten

De werknemer die over vrij op te nemen conventionele verlofdagen beschikt, kan laten weten aan zijn werkgever dat hij geheel of gedeeltelijk afstand doet van zijn verlof en van de uitbetaling ervan.

De schenking gebeurt vrijwillig, anoniem en belangeloos. Wie zijn verlof gegeven heeft, kan dit later niet meer terugkrijgen.

De werknemer die geniet van de geschonken dagen ziet de uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst geschorst, met behoud van zijn loon gedurende de periode van afwezigheid.

5. Vanaf wanneer?

De wet werkbaar en wendbaar werk zou in werking treden op 1 januari 2017.

Het is dus minstens tot deze datum wachten vooral een systeem van schenking van verlof tussen collega's binnen dit nieuwe wettelijk kader kan toegepast worden.