Juridische inhoud

1. Doelgroepverminderingen 55-plussers

Het besluit voorziet drie aanpassingen ter versterking van de doelgroepverminderingen voor 55-plussers:

1. een verhoging van het maximale verminderingsbedrag voor tewerkstelling van 60-plussers (1.500 euro/kwartaal in plaats van 1.150 euro/kwartaal);

Deze verhoging komt er vanuit de vaststelling dat de werkzaamheidsgraad van 60-plussers zwaar achterop hinkt. 

* De verminderingsbedragen zijn maximumbedragen per kwartaal. Er wordt een pro rata bedrag berekend voor deeltijders (< 80% tewerkstelling) en voltijders met onvolledige kwartaalprestaties.

Met een vermindering van maximaal 1.500 euro/kwartaal worden de basiswerkgeversbijdragen tot nul herleid voor een brutoloon tot 2.400 euro/maand (de huidige vermindering van 1.150 euro/kwartaal heeft hetzelfde effect voor brutolonen tot 2.100 euro/maand). 

1. een volledige vrijstelling van basiswerkgeversbijdragen bij aanwerving van een niet-werkende werkzoekende 55-plussers gedurende 2 jaar;

Deze vrijstelling geldt bij aanwerving van alle 55-plussers zonder onderscheid naar min-60-jaar en 60-plus.  

* De verminderingsbedragen zijn maximumbedragen per kwartaal. Er wordt een pro rata bedrag berekend voor deeltijders (< 80% tewerkstelling) en voltijders met onvolledige kwartaalprestaties.

De incentive bij aanwerving van 55-plussers vraagt verstrerking omdat de uitstroom naar werk van oudere werkzoekenden zeer laag blijft in Vlaanderen (minder dan 1/3 van de werkzoekende 55-plussers is terug aan werk na een jaar inschrijving bij VDAB).

1. dubbele verhoging van het loonplafond;

• Voor het 1e, 2e en 3e kwartaal verhoging tot 13.945 euro/kwartaal (momenteel bedraagt het loonplafond 13.400 euro/kwartaal);

• Voor het 4e kwartaal verhoging tot 18.545 euro/kwartaal. 

Deze hogere grens in het vierde kwartaal moet ervoor zorgen dat de werkgever zijn doelgroepvermindering niet verliest als de eindejaarspremie wordt betaald. Dit is nieuw in het kader van de doelgroepverminderingen.

De huidige Vlaamse doelgroepverminderingen voor ouderen (zowel voor zittende ouderen als nieuwe aanwervingen) zijn beperkt door een kwartaalloongrens van 13.400 euro.  Concreet moet elk kwartaal gecheckt worden of het refertekwartaalloon (loon dat de werknemer zou verdienen als voltijder met volledige kwartaalprestaties)  lager is dan die grens.  Als het refertekwartaalloon te hoog is, verliest de werkgever het voordeel voor dat kwartaal. 

Deze verhogingen van het loonplafond breiden het bereik van de doelgroepvermindering voor ouderen uit (tot een maandloon van 4.648 euro/maand).

Let op!

Alle andere voorwaarden blijven ongewijzigd.

• De doelgroepvermindering ouderen kan enkel toegepast worden voor werknemers uit categorie 1 van de structurele vermindering.

• De vermindering bij aanwerving vereist dat de oudere als niet-werkend werkzoekende bij VDAB ingeschreven is bij indienstneming.

• De werknemers die het volledige kwartaal geen effectieve prestaties leveren, zijn uitgesloten behalve in geval van wettelijke schorsingen of vrijstelling van prestaties tijdens de opzeggingstermijn.

Overgangsregeling

De nieuwe vrijstelling van werkgeversbijdragen voor de aanwerving van 55-plussers kan toegepast worden voor aanwervingen vanaf 1 januari 2019. 

Voor aanwervingen gerealiseerd vóór 1 januari 2019 en waarvoor de doelgroepvermindering aangevraagd én toegekend is, mag de nieuwe vrijstelling van bijdragen ook toegepast worden vanaf 2019 voor de resterende kwartalen. 

2. Doelgroepvermindering laaggeschoolde jongeren

Het besluit voorziet ook een volledige vrijstelling van (basis)werkgeversbijdragen bij de aanwerving van 'laaggeschoolde' jongeren gedurende 2 jaar.

Tot nu toe kan de werkgever bij aanwerving van een laaggeschoolde jongere (jonger dan 25 jaar op de laatste dag van het aanwervingskwartaal) een vermindering toepassen van 1.150 euro/kwartaal gedurende 8 kwartalen op voorwaarde dat het refertekwartaalloon lager is dan een maximum loongrens (7.500 euro/kwartaal het eerste jaar, 8.100 euro/kwartaal het tweede jaar).  Laaggeschoolden zijn jongeren zonder diploma secundair onderwijs of getuigschrift 2e jaar derde graad secundair onderwijs.

De volledige vrijstelling van basiswerkgeversbijdragen vanaf 2019 heeft geen effect voor de jongeren met de laagste lonen. Voor hen is er in de praktijk reeds een vrijstelling. Maar het voordeel breidt uit naar de volledige groep van laaggeschoolde werknemers met een loon beneden de loongrens.

Let op!

De Vlaamse vermindering van werkgeversbijdragen bij aanwerving van een middengeschoolde jongere blijft ongewijzigd.   De werkgever kan een vermindering toepassen van maximum 1.000 euro/kwartaal gedurende 8 kwartalen.  Middengeschoold betekent maximum een diploma of getuigschrift secundair onderwijs.

Overgangsregeling

De vrijstelling van werkgeversbijdragen voor de aanwerving van laaggeschoolde jongeren kan toegepast worden voor aanwervingen vanaf 1 januari 2019.

Voor aanwervingen gerealiseerd vóór 1 januari 2019 en waarvoor de doelgroepvermindering aangevraagd én toegekend is, mag de nieuwe vrijstelling van bijdragen ook toegepast worden vanaf 2019 voor de resterende kwartalen. 

3. Vlaamse ondersteuningspremie (VOP) voor personen met een arbeidshandicap

De Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP) is een loonpremie voor werkgevers die personen met een arbeidshandicap aanwerven of tewerkstellen en voor zelfstandigen. Het gaat om een tewerkstelling in het normaal economisch circuit, in reguliere jobs binnen de sociale economie of na doorstroom als doelgroepwerknemer uit sociale economie.

Met de hervorming van het doelgroepenbeleid in 2016, werden belangrijke uitbreidingen voorzien. Toch is de werkzaamheidsgraad van personen met een arbeidshandicap beduidend lager dan deze van de andere doelgroepen van het Vlaams doelgroepenbeleid en stagneert het gebruik van de VOP.

Om het bereik van de doelgroep te verruimen wordt deze maatregel op een aantal vlakken uitgebreid en verbeterd.

De belangrijkste nieuwigheden zijn:

• uitbreiding via een VOP met een tijdelijk karakter;

Tot nu toe kunnen enkel personen met een arbeidshandicap met een langdurig en blijvend rendementsverlies aanspraak maken op een VOP premie van onbepaalde duur. In de toekomst kan ook een recht van bepaalde duur (2 jaar en verlengbaar) toegekend worden bij een ernstige aandoening waarin nog progressie en behandeling mogelijk is. VDAB staat in voor de beoordeling.  Er zal een lijst van aandoeningen vastgelegd worden bij ministrieel besluit.

• uitbreiding van de bijzonder tewerkstellingsondersteunende maatregelen (BTOM) voor personen met een arbeidshandicap (VOP is één van die maatregelen)  tot alle leerlingen met een arbeidshandicapin alternerende opleidingen tijdens begeleiding op de werkplek en tot werkzoekenden met een arbeidshandicap tijdens  werkplekinstrumenten;

• aantrekkelijker maken van de VOP voor zelfstandigen in hoofd- of bijberoep.

De maatregel voor zelfstandigen kent een aantal toepassingsdrempels die men wil verlagen of wegnemen.  We bespreken dit niet verder.

3.1 VOP bepaalde duur

Huidige VOP

Personen met een indicatie arbeidshandicap van wie VDAB inschat dat er sprake is van een langdurig en blijvend rendementsverlies, kunnen aanspraak maken op de Vlaamse ondersteuningspremie (VOP). Dit kan slechts wanneer alle vormen van behandeling uitgeput zijn en geen progressie in de toestand van betrokkene meer mogelijk is.

VOP tijdelijk karakter

Wie echter – met een indicatie arbeidshandicap – rendementsverlies of bijkomende kosten ondervindt omwille van een ernstige aandoening, maar waarin nog progressie mogelijk is, kan in de toekomst een recht op een VOP met een tijdelijk karakter openen.  

Duur

Voor werknemers met een VOP-recht van bepaalde duur kan de werkgever gedurende een periode van twee jaar een compensatie ontvangen voor het rendementsverlies op de werkvloer. Verlengingen zijn mogelijk.

Doel

Het beperken van het recht op de VOP in de tijd voor deze groep laat toe om de progressie van de werknemer in de job en de evolutie van het rendementsverlies goed in te schatten.

VDAB staat in voor de beoordeling van de arbeidshandicap en kent de rechten toe aan de werknemer.

Aanvraag

De aanvraag en behandeling verloopt digitaal.

De werkgever dient bij het Vlaamse Departement Werk en Sociale Economie een aanvraag voor de VOP in via een elektronisch aanvraagformulier. Die werkwijze bestaat vandaag al.

Loonpremie

De toegekende loonpremie in het kader van VOP van bepaalde duur bedraagt 20% van het geplafoneerde referteloon (geplafonneerd op het dubbele van het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen, het bedrag toegekend voor iedereen ouder dan 18 jaar).

Het referteloon wordt op dezelfde manier berekend als bij het recht van onbepaalde duur: de som van het loon en de verplichte werkgeversbijdragen, verminderd met eventuele werkgeversbijdragenverminderingen.

Mits motivatie kan een verhoging gevraagd worden conform de werkwijze van de reguliere VOP.

Mogelijke verlenging

Blijkt na 2 jaar dat er nog steeds sprake is van een rendementsverlies, maar is nog onvoldoende uitgeklaard of dit een tijdelijk dan wel een permanent karakter zal hebben, dan kan de werknemer opnieuw een recht op een VOP van bepaalde duur aanvragen. De werkgever zal bij verlenging opnieuw een loonpremie ontvangen gedurende een periode van twee jaar.

Blijkt na een eerste periode van twee jaar dat het rendementsverlies stabiel en permanent is, dan kan de werknemer een aanvraag op het recht van onbepaalde duur aanvragen. De werkgever kan dan een nieuwe aanvraag voor een loonpremie indienen.

Meerdere opeenvolgende toekenningen aan een werkzoekende of werknemer van een recht op een VOP van bepaalde duur betekent geenszins dat de betrokkene automatisch rechten op een VOP van onbepaalde duur zal openen.

Welke aandoeningen?

Het gaat steeds over personen met "aandoeningen die van die aard zijn dat ze een behandeling vragen die op langere termijn een stabilisatie of genezing zal bieden".

De VOP met tijdelijk karakter zou van toepassing kunnen zijn voor:

• Personen in herstel/behandelperiode van kanker;

• Personen in herstelfase na een behandeling voor een zware vorm van de ziekte van Lyme;
• Personen met een niet-aangeboren hersenletsel (komen nu pas na één jaar behandeling in aanmerking);
• Personen met psychisch ziektebeeld die minder dan 5 jaar in behandeling zijn (komen nu pas in aanmerking nadat ze bewijs leveren dat ze al 5 jaar in behandeling zijn. Ze moeten zowel therapeutisch als medicamenteus door een psychiater zijn behandeld, maar sommige personen worden enkel in de beginfase door een psychiater behandeld en worden verder opgevolgd door hun huisarts of psycholoog);
• Personen in revalidatie (hetzij omwille van ziekte, fysische of psychische redenen) die een progressieve tewerkstelling opstarten;
• Personen die wachten op een transplantatie-orgaan en in deze periode geconfronteerd worden met een tijdelijk rendementsverlies.

Een werkgroep binnen VDAB werkt het overzicht uit van het toepassingsgebied van de VOP met tijdelijk karakter. Dit zal voorgelegd worden aan de Raad van bestuur van de VDAB. Aansluitend zal de minister deze lijst in een ministerieel besluit vastleggen.

Cumul

De cumulregels zijn dezelfde

De VOP is cumuleerbaar met andere subsidies.

De cumulatie mag er echter niet toe leiden dat de hoogste steunintensiteit of het hoogste steunbedrag wordt overschreden. De subsidies mogen niet meer bedragen dan 100% van het loon. Indien de werkgever in aanmerking komt voor andere subsidies voor dezelfde werknemer en hierdoor de hoogste steunintensiteit wordt overschreden, dan zullen de andere subsidies in mindering worden gebracht op de VOP.

De VOP is niet cumuleerbaar met:

• de vergoeding voor het inschakelingstraject van de doelgroepwerknemer in de lokale diensteneconomie;

• de premie voor gesubsidieerde contractuelen;

• de tussenkomst ter bevordering van de werkgelegenheid in de niet-commerciële sector;

• de ondersteuning in het kader van collectief maatwerk;

• het loon dat wordt uitbetaald aan de personen die tewerkgesteld zijn met toepassing van artikel 60, §7 en artikel 61 OCMW-wet;

• de premie betreffende de werkervaring;

• de loonpremie voor de invoegwerknemers;

• de loonpremie voor een doelgroepwerknemer in een sociale werkplaats.