Juridische inhoud

1. Complexe procedure

Economische werkloosheid voor bedienden gaat gepaard met een complexe procedure.

Enkel werkgevers die onder de cao-wetgeving vallen en zich in moeilijkheden bevinden, kunnen van deze maatregel gebruik maken.

Bovendien moet de onderneming gebonden zijn door een sectorale cao, een ondernemings-cao of een ondernemingsplan.

Dat ondernemingsplan moet goedgekeurd zijn door de Commissie Ondernemingsplan binnen de FOD WASO.

2. Bestaand akkoord of goedgekeurd ondernemingsplan

Werkgevers die kunnen terugvallen op een bestaande sectorale collectieve arbeidsovereenkomst of ondernemings-cao of een goedgekeurd ondernemingsplan, kunnen de toepassing van deze regeling meedelen aan de RVA door aan te tonen dat de onderneming (zie verder ook onder punt 4):

• hetzij een daling van 10% van de omzet, de productie of de bestellingen heeft gekend  in het kwartaal dat aan de aanvraag voorafgaat;
• hetzij erkend is als onderneming in moeilijkheden door de Minister van Werk.

3. Suppletieve CAO nr. 147

Voor bedrijven die niet kunnen terugvallen op een sectorale of ondernemings-cao, of nog geen goedgekeurd ondernemingsplan hebben, beloofde dat weinig goeds in tijden van corona-crisis.

De sociale partners in de NAR sloten daarom op 18 maart 2020 een aanvullende collectieve arbeidsovereenkomst economische werkloosheid voor bedienden. 

Daardoor kunnen ook deze bedrijven tijdelijk gebruik maken van de economische werkloosheid voor hun bedienden, als gevolg van de coronacrisis.

Deze suppletieve cao:

• biedt een interprofessioneel aanvullend kader voor tijdelijke werkloosheid om economische redenen voor bedienden voor ondernemingen in moeilijkheden zonder sectorale of ondernemingscao of goedgekeurd ondernemingsplan;
  
• voorziet geen specifiek overleg, maar wel de wettelijke overlegprocedures - zie punt 3.1.;
  
• voorziet een supplement ten laste van de werkgever van 5 EUR per dag werkloosheid.
  
• treedt in werking op 18 maart 2020 en loopt af 30 juni 2020.
  De cao is van toepassing op de regelingen van volledige of gedeeltelijke schorsing waarvan de begin- en einddatum gedurende de geldigheidsduur van deze suppletieve cao vallen.

Gevolgen voor bestaande overeenkomsten en plannen

Bestaande overeenkomsten en plannen blijven onverminderd bestaan.

Ook blijft het voor de sectoren en ondernemingen mogelijk om alsnog eigen overeenkomsten of ondernemingsplannen uit te werken.

Let op!
Ondernemingen die al een ondernemingsplan indienden, dat nog niet werd goedgekeurd door de commissie “ondernemingsplannen” van de FOD WASO vallen onder het toepassingsgebied van deze suppletieve overeenkomst. 

3.1. Overlegprocedure

Met deze suppletieve cao wil men een maximale werkgelegenheid behouden en ontslagen zo veel mogelijk vermijden.

Daarbij wil men echter de wettelijke en conventionele procedures voor de inlichting en raadpleging van de werknemers in acht blijven nemen.

Concreet betekent dit dat de onderneming, voor de invoering van tijdelijke werkloosheid om economische redenen (gehele of gedeeltelijke schorsing):

• ten minste veertien dagen voordat ze dergelijke regelingen kan toepassen, een formulier ter kennis moet geven aan het werkloosheidsbureau van de RVA van de plaats waar de onderneming gevestigd is, waarbij zij bewijst te voldoen aan de voorwaarden om gebruik te maken van deze regelingen (zie verder onder punt 4.).

• de dag zelf van die voorziene kennisgeving aan de RVA, die kennisgeving moet meedelen aan de ondernemingsraad of, wanneer er geen ondernemingsraad is, aan de vakbondsafvaardiging van de onderneming;

• de werknemers minstens zeven dagen op voorhand, de dag van de kennisgeving niet inbegrepen, op de hoogte moet brengen van de invoering van een dergelijke regeling en de uitvoeringsmodaliteiten ervan.
  Dit moet gebeuren via:
• aanplakking in de lokalen van de onderneming, of
• een schriftelijke kennisgeving aan elke werknemer van wie de uitvoering van de overeenkomst wordt geschorst.

• de mededeling van de aanplakking of van de individuele kennisgeving aan de werknemers de dag zelf van de aanplakking of van de individuele kennisgeving op elektronische wijze moet overmaken aan de RVA;

• op de dag van de aanplakking of schriftelijke kennisgeving aan iedere bediende, de economische redenen die de invoering van deze regeling rechtvaardigen, moet meedelen aan de ondernemingsraad (of de vakbondsafvaardiging wanneer er geen ondernemingsraad is).

3.2. Inkomensgarantie

De suppletieve cao voorziet een supplement ten laste van de werkgever van 5 EUR per dag werkloosheid.

Dit supplement moet minstens gelijk zijn aan het supplement toegekend aan de arbeiders van dezelfde werkgever en/of het paritair comité waaronder de werkgever ressorteert die werkloosheidsuitkeringen wegens tijdelijke werkloosheid om economische redenen genieten en tewerkgesteld zijn in dezelfde onderneming.

Als de onderneming geen arbeiders tewerkstelt, moet het supplement gelijk zijn aan het supplement voorzien door het paritair comité waaronder de onderneming zou ressorteren als ze arbeiders zou tewerkstellen.

4. Preliminaire voorwaarden: onderneming in moeilijkheden

Deze suppletieve cao zorgt voor een aanzienlijke vereenvoudiging van de procedure voor de aanvraag van economische werkloosheid voor bedienden .

Dat neemt echter niet weg dat de onderneming nog steeds moet aantonen dat ze in moeilijkheden verkeert.

Komen in aanmerking als onderneming in moeilijkheden, de ondernemingen die:

• een belangrijke daling van hun omzet of productie kennen.
  Dit betekent: minstens 10% daling van het omzetcijfer of van de productie in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag vergeleken met hetzelfde kwartaal van het jaar 2008 of van één van de twee kalenderjaren die de aanvraag voorafgaat.
  
• veelvuldig gebruik maken van economische werkloosheid voor arbeiders;
  Dit betekent: ten minste 10% van het globaal aantal dagen aangegeven bij de RSZ tijdens het kwartaal voorafgaand aan de aanvraag
  
• een significante daling van bestellingen kennen.
  Dit betekent: minstens 10% daling van de bestellingen in één van de vier kwartalen voorafgaand aan de aanvraag, vergeleken met hetzelfde kwartaal van het jaar 2008 of van één van de twee kalenderjaren die voorafgaan aan de aanvraag.
  
• door de minister van Werk worden erkend als onderneming in moeilijkheden op basis van onvoorziene omstandigheden die op korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben.
  

Het spreekt voor zich dat ondernemingen deze laatste voorwaarde de komende periode vaak zullen inroepen.

Het bewijs leveren dat voldaan is aan één van hogervermelde ‘preliminaire’ voorwaarden, kan enige tijd in beslag nemen.

Maar de erkenning is nodig. Zonder erkenning kan de onderneming haar bedienden niet op economische werkloosheid plaatsen.

5. Overmacht als brugje

In afwachting van de erkenning als onderneming in moeilijkheden, aanvaardt de RVA dat een werkgever tijdelijke werkloosheid omwille van overmacht aanvraagt.

De werkgever moet dan wel bewijzen dat hij de aanvraagprocedure voor de erkenning als onderneming in moeilijkheden heeft opgestart.

De overmacht wordt in principe slechts voor een periode van maximaal één maand toegekend (verlengbaar indien de erkenning niet binnen deze termijn heeft kunnen plaatsvinden) en eindigt in ieder geval vanaf de erkenning van de economische redenen.

6. Meer info