Juridische inhoud

1. Situering

Sinds kort kunnen werknemers de bedrijfswagen die ze ook privé mogen gebruiken, inleveren in ruil voor een extra financiële vergoeding. Deze regeling is ook gekend als cash for car.

De mobiliteitsvergoeding wordt berekend op basis van de cataloguswaarde van de ingeleverde wagen en geniet een gunstige sociale en fiscale behandeling.

Ondertussen zette de ministerraad ook het licht op groen voor de invoering van een mobiliteitsbudget.

Opdat beide mobiliteitsoplossingen een volwaardig alternatief voor elkaar kunnen zijn, voorziet men enkele wijzigingen aan het cash for car-systeem.

Het ontwerp verduidelijkt verder enkele bepalingen die voor interpretatie vatbaar waren,

Tot slot wordt ook een bepaling voorzien die er voor zorgt dat de eigen bijdrage van de werknemer in de financiering van de bedrijfswagen, in mindering gebracht wordt van het belastbaar voordeel verbonden aan de mobiliteitsvergoeding.

2. Sleutelen aan cash for car

2.1. Toepassingsgebied

2.1.1. Huidige situatie: wie bedrijfswagen heeft

Momenteel kan de werkgever de mobiliteitsvergoeding alleen maar toekennen aan een werknemer die een bedrijfswagen ter beschikking heeft.

De werknemer moet aan een dubbele voorwaarde voldoen.

Hij kan slechts een aanvraag voor de mobiliteitsvergoeding indienen wanneer hij:

• in de loop van 36 maanden voorafgaand aan de aanvraag minstens 12 maanden over een bedrijfswagen (heeft) beschikt bij de huidige werkgever; én
• op het moment van de aanvraag minstens 3 maanden ononderbroken over een bedrijfswagen (heeft) beschikt.

De periode van 36 maanden geldt niet wanneer de werknemer in dienst is van een startende werkgever.

Bij wijziging van werkgever gelden enkele bijzondere regels.

2.1.2. Uitbreiding tot wie voor bedrijfswagen in aanmerking komt

Naar analogie met het mobiliteitsbudget, zullen ook werknemers die voor een bedrijfswagen in aanmerking komen een mobiliteitsvergoeding kunnen genieten.

Dat zijn werknemers die bij aanwerving, na een bevordering of functiewijziging behoren tot de categorie voor wie het bedrijfswagenbeleid van de werkgever een bedrijfswagen voorziet.

Men kiest ervoor om dit "recht hebben op" een bedrijfswagen uitsluitend te beoordelen bij de werkgever bij wie de werknemer op het moment van de aanvraag in dienst is.

Ook hier zijn minimumtermijnen van toepassing.

Om in aanmerking te komen, moet de werknemer bij de huidige werkgever:

• op het moment van de aanvraag minstens 3 maanden ononderbroken voor een bedrijfswagen in aanmerking komen; 
• EN minstens 12 maanden voor een bedrijfswagen in aanmerking komen in een periode van 36 maanden voorafgaand aan de aanvraag.

Deze minimumtermijnen gelden niet bij aanwerving en evenmin wanneer de bevordering of functiewijziging plaats vond vóór de inwerkingtreding van deze wet.

2.2. Mobiliteitsvergoeding ≠ statisch bedrag

In de wet is voorzien dat het bedrag van de mobiliteitsvergoeding wordt vastgeklikt op het moment van inlevering van de bedrijfswagen. Het ondergaat geen wijzigingen onder invloed van carrièrewendingen van de werknemer in kwestie.

Ook daarin komt, naar analogie met het mobiliteitsbudget, verandering.

Wanneer de werknemer door een functieverandering of bevordering terecht komt in een functiecategorie waarvoor het loonsysteem van de werkgever respectievelijk in bedrijfswagen van een lagere of hogere categorie voorziet, kan ook de mobiliteitsvergoeding verlaagd of verhoogd worden.

Waarbij men zich de vraag kan stellen welke cataloguswaarde we dan in rekening zullen moeten brengen.

2.3. Antimisbruikbepaling: geen vervanging bestaand voordeel

2.3.1. Huidige situatie

Niet elke bedrijfswagen komt in aanmerking voor inlevering in ruil voor een mobiliteitsvergoeding.

Bedrijfswagens waarvan de toekenning gekoppeld was aan een gehele of gedeeltelijke vervanging van loon, premies, voordelen in natura of een ander voordeel of aanvulling daarbij (al dan niet onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen) komen niet in aanmerking.

2.3.2. Overstap tussen beide systemen

De koppeling met de bedrijfswagen wordt gelost om de antimisbruikbepaling in overeenstemming te brengen met de formulering die geldt voor het mobiliteitsbudget.

De toekenning van de mobiliteitsvergoeding mag niet (on)rechtstreeks gekoppeld zijn aan een gehele omzetting van bestaande voordelen.

Hierop bestaan 2 uitzonderingen.

Logischerwijze maakt men een uitzondering voor de bedrijfswagen zelf.

Maar ook voor eerder verkregen voordelen ter compensatie van het niet aanvaarden van een bedrijfswagen.

Het is daarbij niet de bedoeling dat de werknemer een mobiliteitsbudget kan kiezen bovenop een eerder onderhandelde compensatie. Deze laatste dient opgegeven te worden vooraleer de werknemer kan genieten van de mobiliteitsvergoeding.

Het toevoegen van deze uitzondering laat de werknemer ook toe om over te stappen van mobiliteitsvergoeding naar -budget (en omgekeerd). Met dien verstande dat een werknemer niet tegelijk een mobiliteitsvergoeding en -budget kan ontvangen voor eenzelfde wagen.

3. Eigen bijdrage

Wanneer de werknemer een eigen bijdrage moest betalen voor (het gebruik van) de bedrijfswagen, wordt daarmee rekening gehouden bij de waardebepaling van het gebruiksvoordeel van de wagen.

Meer bepaald wordt de eigen bijdrage die betaald werd gedurende de laatste maand vóór inlevering van de bedrijfswagen geprorateerd op jaarbasis en als zodanig in mindering gebracht van de waarde van het gebruiksvoordeel (berekend volgens de formule [(cataloguswaarde x 6/7) X 20% (zonder tankkaart) of 24% (met tankkaart)].

Er was, naar analogie met de regeling voor bedrijfswagens, voorzien dat men deze eigen bijdrage ook in mindering mocht brengen van het belastbaar voordeel verbonden aan de mobiliteitsvergoeding, maar dat bleek als zodanig niet uit de wettekst zelf.

Daar wordt nu aan verholpen. De eigen bijdrage die de werknemer betaalde gedurende de laatste maand voor inlevering van de wagen, wordt geprorateerd op jaarbasis en in mindering gebracht van het jaarlijks belastbaar voordeel van de mobiliteitsvergoeding

Deze wijziging treedt retroactief in werking vanaf 1 januari 2018.

4. Verduidelijkingen

In principe kan een werknemer de mobiliteitsvergoeding niet samen genieten met een vrijgestelde tussenkomst in de kosten voor openbaar vervoer, carpooling, een ter beschikking gestelde fiets en fietsvergoeding.

Er wordt verduidelijkt dat dit cumulverbod enkel geldt wanneer deze vergoedingen door dezelfde werkgever betaald worden.

Het was immers niet de bedoeling een werknemer te benadelen die 2 deeltijdse jobs combineert en bijvoorbeeld bij de ene werkgever een mobiliteitsvergoeding ontvangt en bij de andere werkgever een terugbetaling van zijn treinabonnement voor woon-werkverplaatsingen.

5. Vanaf wanneer?

De ingrepen om de mobiliteitsvergoeding meer af te stemmen op het mobiliteitsbudget zullen tegelijkertijd met de regeling rond het mobiliteitsbudget in werking treden.

Voorlopig is de streefdatum daarvoor 1 oktober 2018.

Het in mindering brengen van de eigen bijdrage en de verduidelijking met betrekking tot de combinatie van mobiliteitsvergoeding en sociaal abonnement, treden met terugwerkende kracht in werking vanaf 1 januari 2018.