Onlangs kondigde de Waalse Regering de hervorming aan van de werkgelegenheidssteun (APE) vanaf 1 januari 2022. Het Waalse Gewest kent deze steun toe voor de aanwerving van niet-werkende werkzoekenden door lokale overheden (gemeenten en OCMW's), maar ook door een groot aantal vzw's en bepaalde openbare besturen in Wallonië.
Het Waalse Gewest wil het systeem vereenvoudigen en transparanter maken. De huidige APE-jobs zullen verder gesubsidieerd worden onder de vorm van een eenmalig forfaitair bedrag. Dit forfait zal rekening houden met het bedrag van de in de voorgaande jaren toegekende subsidies.
Wallonië wil ook nieuwe jobs creëren in prioritaire sectoren die die de Waalse Regering nog moet bepalen.
Het Waals Parlement moet nu het ontwerpdecreet goedkeuren. De Regering moet ook nog de uitvoeringsmodaliteiten bepalen.
Context
De hervorming van de werkgelegenheidssteun (APE), die de afgelopen maanden meermaals ter sprake kwam, krijgt nu stilaan vorm. De Waalse Regering heeft het ontwerpdecreet goedgekeurd en zopas ingediend in het Waalse Parlement. Het nieuwe APE-systeem zou op 1 januari 2022 in werking treden.
APE'ers zijn hoofdzakelijk tewerkgesteld in crèches, scholen, ouderenhulp, diensten voor thuisverpleging, gemeenten en besturen, maar ook in de culturele en de sportsector. Momenteel maken ongeveer 4.000 werkgevers gebruik van het APE-stelsel voor een 65.000-tal arbeidsplaatsen.
Juridische inhoud
1. Doelstellingen
Met de hervorming wil de Waalse Regering:
- de betrokken werkgevers garanderen dat ze de huidige APE-jobs kunnen behouden en dat die gesubsidieerd blijven;
- nieuwe jobs creëren in de prioritaire sectoren om een antwoord te bieden op een reeks maatschappelijke behoeften.
Wallonië zal budgetten toekennen in het kader van projectoproepen die volgende punten moeten bepalen:
- de prioritaire maatschappelijke behoeften;
- de toelatings- en ontvankelijkheidscriteria;
- het aan de projectoproep toegekende bedrag en;
- het subsidiebedrag per voltijdsequivalent (VTE).
Het Waalse Gewest zal ook de banen in het kader van de stelsels 'startbaanovereenkomst (SBO)'en 'de tewerkstelling van jongeren in de non-profit' bestendigen. Zij zal deze verder subsidiëren. Het betreft hier echter een eerder beperkt aantal werkgevers.
2. Eenmalig forfait
Het doel van de hervorming is ook om het de betrokken werkgevers gemakkelijker te maken. Het Waalse Gewest stapt af van de idee van een subsidiëring in punten, ook voor de lopende APE'ers.
Ze schakelt over op een systeem van eenmalige forfaitaire subsidies, terwijl de werkgever momenteel een dubbele subsidie geniet:
- een forfaitair bedrag op basis van punten en;
- een quasi volledige vermindering van de patronale RSZ-bijdragen.
De nieuwe subsidie houdt ook rekening met de subsidies in het kader van de SBO en met de tewerkstelling van jongeren in de non-profit.
De Waalse overheid stort de subsidiebedragen driemaandelijks in het begin van het kwartaal.
Ze berekent de forfaitaire subsidie die aan elke werkgever wordt toegekend op basis van dezelfde formule voor iedereen. Het is de bedoeling dat de werkgever na de hervorming een gelijkaardige subsidie blijft genieten.
De formule houdt rekening met volgende variabelen:
- eerder toegekende punten;
- ingezette werknemers (VTE's);
- tewerkstellingspercentage en subsidiepercentage.
En zoals al boven vermeld, zal het projectoproep het subsidiebedrag per VTE bepalen voor de nieuw gecreëerde APE-jobs.
3. Voor niet-werkende werkzoekenden
De aangeworven werknemers moeten altijd niet-werkende werkzoekenden zijn en als dusdanig ingeschreven zijn bij het FOREM.
In het verleden kregen de werknemers een APE-paspoort als bewijs dat ze wel degelijk aan het begrip niet-werkende werkzoekende beantwoordden. Dit paspoort verdwijnt.
Om er zeker van te zijn dat de kandidaat wel degelijk een niet-werkende werkzoekende is, zal de werkgever de dag vóór de aanwerving van de werknemer een beveiligde databank kunnen raadplegen die deze hoedanigheid bewijst.
De onvrijwillig deeltijdse werknemer is gelijkgesteld met een niet-werkende werkzoekende.
4. Belangrijke datum: 30 september 2021
Elke werkgever die op 30 september 2021 een toekenning geniet in het kader van de stelsels APE, SBO of tewerkstelling van jongeren in de non-profit, zal ook de nieuwe subsidie genieten.
5. Behoud van het globale arbeidsvolume
Zoals nu al het geval is, zal de werkgever het globale tewerkstellingsvolume moeten handhaven. De Waalse overheid houdt wel eventueel rekening gehouden met tegenslagen (corona bijvoorbeeld) of met langere vervangingstermijnen voor kleine ondernemingen.
Het FOREM voert de controle op het behoud van het globale arbeidsvolume onder meer uit op basis van de gegevens van authentieke bronnen waarover het beschikt. Als de werkgelegenheid afneemt, daalt de subsidie evenredig.
Het globale tewerkstellingsvolume omvat alle werknemers die door de werkgever met een arbeidsovereenkomst worden tewerkgesteld, ongeacht of de tewerkstelling gesubsidieerd wordt.
De administratie gaat het behoud van het tewerkstellingsvolume na in jaar N+1. Een afname leidt tot een terugvordering van de ten onrechte uitgekeerde subsidie in jaar N+2. Indien de werkgever het volume niet gedurende drie opeenvolgende jaren heeft behouden, verliest hij definitief het subsidiebedrag.
6. Kadaster en onlinetool
Het nieuwe APE-systeem wil ook transparant zijn. De Waalse Regering wil daarom het kadaster met alle gesubsidieerde werkgevers jaarlijks actualiseren.
Het FOREM stelt de werkgevers een online berekeningssimulator ter beschikking om een inschatting te krijgen van de bedragen die hen in 2022 zullen worden toegekend.