1. Principe = loon

Werkgevers hebben de mogelijkheid om hun personeel een extra beloning toe te kennen in de vorm van een sport- en cultuurcheque.

Met deze cheques kunnen de werknemers deelnemen aan sportactiviteiten en cultuurmanifestaties bijwonen.

In feite komt de werkgever op deze manier tussen in zuivere privékosten van een werknemer. Het zijn kosten die de werknemer maakt, maar die niet gebeuren in opdracht van de werkgever.
 

Wanneer de werkgever deze kosten geheel of gedeeltelijk terugbetaalt, vormt deze tussenkomst loon waarop socialezekerheidsbijdragen en bedrijfsvoorheffing moeten berekend worden.
 

2. Voorwaarden RSZ-vrijstelling sport- en cultuurcheques 

Wanneer een werkgever bepaalde voorwaarden in acht neemt, kan hij zijn werknemers echter sport- en cultuurcheques toekennen, waarvoor een vrijstelling geldt inzake sociale zekerheid en bedrijfsvoorheffing. 

2.1. Algemene voorwaarden

Om vrijgesteld te zijn van RSZ-bijdragen moeten papieren en elektronische sport- en cultuurcheques  tegelijkertijd aan enkele voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden zijn niet nieuw. Wel bracht de wetgever enkele verduidelijkingen aan. De startdatum van de geldigheidsduur is nieuw. Deze start voortaan vanaf de terbeschikkingstelling van de cheques aan de werknemer. Zo ontstaat er een effectief gegarandeerde geldigheidsduur van 15 maanden. 

We herhalen de algemene voorwaarden hier.

Sport- en cultuurcheques zijn niet onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen wanneer zij tegelijkertijd aan volgende voorwaarden voldoen:

• de toekenning is vervat in een sectorale- of ondernemings-cao. De werkgever kan de toekenning ook regelen via schriftelijke individuele overeenkomst wanneer het sluiten van een cao niet mogelijk is. Dit voor zover de werkgever de cheques aan het geheel of aan een categorie van werknemers toekent; 
  
  Indien de werkgever niet onder de cao-wet valt, dan moet de toekenning geregeld worden door, naargelang het geval:
  • een protocolakkoord, afgesloten op het niveau van het bevoegde Onderhandelingscomité; 
  • de regeling vastgesteld door het comité Overheidsbedrijven of het paritair comité van het autonoom overheidsbedrijf  (Bpost, Proximus, ..);
  • de Nationale Paritaire Commissie (Belgische Spoorwegen);
  • een schriftelijke individuele overeenkomst;
     
• afgeleverd op naam van de werknemer.
  Deze voorwaarde is vervuld als de individuele rekening melding maakt van:
  • de toekenning van sport-/cultuurcheques;
  • het aantal sport-/cultuurcheques en het bedrag van de cheques ;

• vermelding van de geldigheidsduur op de cheque. Deze bedraagt 15 maanden, te rekenen vanaf de datum van zijn terbeschikkingstelling aan de werknemer. Deze startdatum is nieuw en garandeert een effectieve geldigheidsduur van 15 maanden. Momenteel is de geldigheidsduur beperkt tot 15 maanden, startend  op 1 juli van een jaar en eindigend op 30 september van het jaar nadien.

   

  Voor de elektronische sport/cultuurcheque is de datum van terbeschikkingstelling gelijk aan het ogenblik dat de elektronische cheque op de sport/cultuurchequerekening staat.  

• Vermelding op de cheques dat ze enkel aanvaard mogen worden door:
  • erkende, goedgekeurde of gesubsidieerde cultuuroperatoren (musea, kunstateliers, theaters, …);
  • sportverenigingen aangesloten bij een door de gemeenschappen erkende of gesubsidieerde federatie, of die behoren tot één van de nationale sportfederaties. Mogelijk volgt de regering alsnog het advies van de Nationale arbeidsraad. In dat geval zal men verwijzen naar de momenteel erkende (amateur)sportfederaties.
     
• het totale bedrag mag niet meer bedragen dan 100,00 EUR per jaar per werknemer;
   
• geheel noch gedeeltelijk omgeruild kunnen worden in geld;
   
• niet verleend worden ter vervanging of omzetting van loon, premies, voordelen in natura, of van enig ander voordeel of van een aanvulling bij het voorgaande, al dan niet onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen. 

Nieuw: mogelijkheid tot reactivering

Net zoals voor de andere cheques voert de overheid nu de mogelijkheid in tot eenmalige reactivering van vervallen cheques, met behoud van de sociale en fiscale vrijstelling. De gereactiveerde cheque heeft een geldigheidsduur van drie maanden. 

De eerste aanvraag tot reactivering is gratis, ongeacht het aantal sport/cultuurcheques waarvoor de werknemer de reactivering aanvraagt. Voor eventuele latere aanvragen kan een tussenkomst van de werknemer gevraagd worden van maximaal 5 EUR, ongeacht het aantal cheques. Tenzij de werknemer overmacht kan aantonen.

De mogelijkheid tot reactivering geldt eveneens voor sport/cultuurcheques die vóór 1 juli 2024 zijn uitgegeven en op die datum nog geldig zijn.

Merk op! De werknemer/bedrijfsleider moet zijn aanvraag tot verlenging binnen de drie maanden na de vervaldatum van de sport/cultuurcheques doen.

Voor cheques, toegekend in 2023, met een geldigheidsduur tot 30 september 2024, moet de aanvraag tot reactivering uiterlijk op 31 december 2024 gebeuren. 

2.2. Bijkomende voorwaarden elektronische sport- en cultuurcheques

Opdat elektronische sport- en cultuurcheques niet als loon worden beschouwd, moeten bovendien ook alle hierna vermelde voorwaarden gelijktijdig vervuld zijn:

• de loonfiche vermeldt het brutobedrag van de elektronische sport/cultuurcheques;
• vóór het gebruik van de elektronische sport/cultuurcheques kan de werknemer het saldo en de geldigheidsduur nagaan van de sport/cultuurcheques die hem werden toegekend en die nog niet gebruikt werden;
• de keuze voor elektronische sport/cultuurcheques wordt geregeld via de collectieve of individuele arbeidsovereenkomst. Indien de toekenning van de sport/cultuurcheque vervat is in een sectorale cao zonder keuze voor de elektronische vorm dan kan deze keuze gemaakt worden in een ondernemingscao, eventueel binnen het kader van een sectorale cao. 
  Kan men dergelijke overeenkomst niet sluiten omdat er geen vakbondsafvaardiging is of omdat het een personeelscategorie betreft die normaal niet door zo'n overeenkomst wordt beoogd, dan regelt men de keuze voor elektronische sport-/cultuurcheques door een individuele schriftelijke overeenkomst.
• de elektronische sport/cultuurcheques kunnen enkel ter beschikking gesteld worden door een erkende uitgever;
• het gebruik van de elektronische sport/cultuurcheques mag geen kosten voor de werknemer teweegbrengen, behalve in geval van diefstal of verlies. De voorwaarden die in dat geval gelden, moet men vastleggen in de cao op sector- of ondernemingsvlak of in het arbeidsreglement  (indien de toekenning van elektronische sport/cultuurcheques is geregeld door een individuele schriftelijke overeenkomst). Wanneer de onderneming:
  • zowel elektronische maaltijdcheques als elektronische sport/cultuurcheques toekent, is de kost van de vervangende drager maximaal gelijk aan de nominale waarde van één maaltijdcheque;
  • enkel elektronische sport/cultuurcheques toekent, bedraagt de kost van de vervangende drager maximaal 5 EUR.

Elektronische sport/cultuurcheques, uitgegeven door een uitgever wiens erkenning werd ingetrokken of vervallen is, blijven geldig tot de vervaldag van hun geldigheidsduur.

3. Vanaf wanneer?

Treden in werking op 1 juli 2024:

• de reactiveringsmogelijkheid van vervallen sport- en cultuurcheques;

• de invoer van elektronische sport- en cultuurcheques met de daaraan gekoppelde erkenningsvoorwaarden en -procedure voor de uitgifte van deze cheques. 

   

De gegarandeerde geldigheidsduur van 15 maanden geldt voor cheques die vanaf 1 juli 2024 uitgegeven worden.

De sport/cultuurcheques uitgegeven vóór 1 juli 2024 volgens de bepalingen zoals ze van toepassing waren voor 1 juli 2024, behouden hun geldigheidsduur tot 30 september 2024.