ella
De vakbonden organiseren woensdag een nationale stakingsdag.
De aangekondigde actie kan aanleiding geven tot afwezigheden bij sommige bedrijven. De vakbond beschouwt de afwezigheden als stakingsdagen. Leden van de vakbond die staken, krijgen dan een stakingsvergoeding.
De gevolgen kort samengevat:
-
De stakende werknemer heeft geen recht op loon;
-
De werkwillige werknemer, die zich normaal naar het werk begeeft en daar wegens een stakingsactie zijn werk niet kan beginnen of voortzetten, heeft evenmin recht op loon;
-
De werkwillige werknemer kan eventueel wel tijdeljke werkloosheidsuitkeringen ontvangen.
Staking openbaar vervoer
Ook het openbaar vervoer zal woensdag staken. Het is mogelijk dat werknemers omwille van de stakingen te laat, of helemaal niet op het werk aankomen. Omdat deze stakingsdag tijdig en in verschillende media werd aangekondigd, en dus te voorzien is, hebben de werknemers de tijd om de nodige schikkingen te treffen (bv. carpooling, privévervoer, thuiswerken, satellietkantoor,…).
Er is geen onvoorziene omstandigheid, onafhankelijk van de wil, waardoor deze werknemers geen recht hebben op gewaarborgd loon voor de uren of de dag die ze niet presteren.
Wat met stakingspiketten?
Als een werknemer het werk niet kan beginnen, omdat er een stakingspiket bij de ingang van het bedrijf staat, wordt algemeen aangenomen dat hij al op het werk is aangekomen. Hij heeft dan geen recht op gewaarborgd loon.
Een onvoorzien stakingspiket bij de ingang van een industrieterrein of een KMO-zone, is een situatie die steeds moet worden beoordeeld. De rechtspraak is hierover verdeeld. In ieder geval moet de werknemer voldoende inspanningen leveren om op het werk te raken.
Om eventuele discussies te voorkomen, is het nuttig op voorhand duidelijke afspraken te maken over eventueel thuiswerk of werk op alternatieve locaties. Ook kan de werkgever afspraken maken over hoe werkwilligen toegang zouden kunnen hebben tot het bedrijf.
Wat betekent dit voor de publieke sector?
Contractueel personeelslid
Hier geldt hetzelfde als in de private sector. Er is in principe geen recht op gewaarborgd loon.
Vast benoemd personeelslid
Voor de statutaire ambtenaar is deze situatie niet geregeld. We moeten dus bij het bestuur of de instelling zelf kijken hoe dit geregeld wordt. Het onderliggende principe is hier wel hetzelfde: ook zij moeten de nodige schikkingen treffen om toch op het werk te geraken of eventueel thuis te werken.
Wat met de stakende ambtenaren zelf?
Stakende ambtenaren (zowel contractuele als statutaire) zijn niet ongerechtvaardigd afwezig. Een stakende ambtenaar heeft geen recht op salaris, maar blijft wel in dienstactiviteit. Stakende vakbondsleden ontvangen wel ‘stakingsgeld’ via de stakerskas van hun vakbond.
Juridische inhoud
1. Recht op loon?
Het ACV, ABVV en ACLVB organiseren in gemeenschappelijk vakbondsfront een nationale stakingsactie op woensdag 13 februari 2019. Ze eisen een verbetering van de lonen en de sociale uitkeringen, meer eindeloopbaanmaatregelen, flexibele combinatiemogelijkheden voor werk en privé en hogere vergoedingen voor woon-werkverplaatsingen.
De aangekondigde actie kan aanleiding geven tot afwezigheden binnen sommige bedrijven.
Het antwoord op de vraag of werknemers die ten gevolge van de staking hun overeengekomen werk niet uitvoeren, recht hebben op loon, is afhankelijk van de situatie waar de werknemer zich in bevindt.
1.1. Stakende werknemers
1.2. Werkwillige werknemers
1.2.1. Staking in de onderneming
De arbeidsovereenkomst van een werkwillige werknemer, die zich normaal naar het werk begeeft en daar wegens een stakingsactie zijn werk niet kan beginnen of voortzetten (bijvoorbeeld omdat er een staking uitbreekt), is geschorst voor de uren waarop hij geen prestaties kan leveren.
De werkgever moet aan deze werkwillige werknemers geen loon betalen.
1.2.2. Stakingspiket bij de toegang tot het bedrijf of het industrieterrein
Een werknemer die het werk niet kan aanvatten omwille van een stakingspiket bij de ingang van het bedrijf, is al op het werk aangekomen. Hij heeft geen recht op gewaarborgd loon.
Soms rijst de vraag of een werknemer die op een stakingspiket stuit bij de ingang van het industrieterrein of de KMO-zone waar de onderneming zich bevindt, ook verondersteld wordt al op het werk aangekomen te zijn. Immers, werknemers die zich normaal naar het werk begeven en daar niet (of te laat) aankomen omwille van een onvoorzienbare omstandigheid, hebben wél recht op loon.
De meningen over dit soort situaties zijn verdeeld. De rechtspraak is bijzonder schaars.
Elementen die bij de beoordeling in aanmerking kunnen komen, zijn het aantal bedrijven en het aantal toegangswegen tot het industrieterrein.
De werknemer moet in elk geval voldoende inspanningen leveren om op het werk te raken. Zo moet hij kunnen aantonen dat hij redelijke alternatieven heeft gezocht om het bedrijf te bereiken.
De stakingsactie van woensdag kwam al uitgebreid in de media aan bod. Naar ons oordeel maakt dat het voor een werkgever makkelijker om aan te tonen dat sommige piketten of blokkades te verwachten en dus voorzienbaar zijn.
2. Recht op werkloosheidsuitkering
De werkwillige werknemers die wegens een stakingsactie hun werk niet kunnen beginnen of voortzetten, kunnen eventueel wel werkloosheidsuitkeringen krijgen.
Hiervoor moet het Beheerscomité van de RVA haar toestemming geven.
Het RVA-beheerscomité zal rekening houden met het feit of de betrokken werknemers niet behoren tot de “arbeidseenheid” waarin zich stakende werknemers bevinden en of zij ook geen belang kunnen hebben bij de inwilliging van de eisen van de stakers.
Aan de werknemers die dit vragen moet de werkgever een werkloosheidsformulier “C.3.2 – Werkgever” en een controleformulier “C.3.2. A” afleveren.
Het is in ieder geval verre van zeker dat werkwillige werknemers voor de staking van woensdag recht zullen hebben op een werkloosheidsuitkering. In het verleden besliste de RVA bij een algemene interprofessionele staking geen uitkeringen te betalen.
3. Staking openbaar vervoer
Het is mogelijk dat werknemers omwille van de staking te laat of helemaal niet op het werk aankomen. Als die stakingsdag tijdig en in verschillende media aangekondigd werd en dus te voorzien is, hebben de werknemers de tijd om de nodige schikkingen te treffen (bv. carpooling, privévervoer, thuiswerken, satellietkantoor, …).
Er is geen onvoorziene omstandigheid, onafhankelijk van de wil, zodat deze werknemers geen recht hebben op gewaarborgd loon voor de uren of dag die ze niet presteren.
4. Verbod op uitzendarbeid
Een uitzendbureau mag geen uitzendkrachten bij een gebruiker tewerkstellen of aan het werk houden in geval van staking of lock-out. De gebruiker moet het uitzendbureau onmiddellijk verwittigen wanneer in zijn onderneming gestaakt wordt.
De beoordeling van het begrip 'staking' ligt bij het uitzendbureau en blijft een feitenkwestie.
Wij raden u aan om alle gegevens aan te reiken zodat het uitzendbureau kan beoordelen of uitzendkrachten aan het werk kunnen of verder tewerkgesteld kunnen blijven.
Voorzichtigheid is geboden! De sanctie is immers bijzonder zwaar: de uitzendovereenkomst met het uitzendbureau eindigt onmiddellijk, en er ontstaat een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur tussen de gebruiker en de uitzendkracht.
5. Praktisch
Het is zeker nuttig om voor werkwillige werknemers alternatieven te voorzien: thuiswerk, telewerk of werk op alternatieve locaties. Dit kan evenwel niet eenzijdig worden opgelegd.
Het antwoord op de vraag of werknemers die ten gevolge van de staking hun overeengekomen werk niet uitvoeren recht hebben op loon, is afhankelijk van de situatie waar de werknemer zich in bevindt.
