Juridische inhoud

1. Huidige situatie: geen wettelijke verplichting

Momenteel is er geen wettelijke verplichting om een fietsvergoeding toe te kennen aan werknemers die (een deel van) hun woon-werktraject afleggen met de fiets.

Toch zijn er heel wat sectoren en/of werkgevers die elk op hun niveau een specifieke fietsvergoeding voorzien.

De fietsvergoeding is niet onderworpen aan socialezekerheidsbijdragen en belastingen op voorwaarde dat:

• de fietsvergoeding beperkt blijft tot 0,27 EUR (bedrag geldig vanaf 1 januari 2023); en
• de werkgever deze enkel toekent per effectief getrapte woon-werkkilometer.

2. Suppletieve cao zet licht op groen voor veralgemeende fietsvergoeding

Vanaf 1 mei 2023 ontstaat er een voorwaardelijk recht op een fietsvergoeding van 0,27 EUR (jaarlijks te indexeren) per effectief gefietste woon-werkkilometer.

De sociale partners binnen de Nationale Arbeidsraad (NAR) sloten hierover de suppletieve cao nr. 164. 

2.1. Voor wie?

De suppletieve cao nr. 164 is van toepassing op werknemers uit de privésector die momenteel nog geen recht hebben op een specifieke fietsvergoeding voor hun woon-werkverplaatsingen met de fiets.

Nog geen recht hebben op een fietsvergoeding houdt in dat de werknemer in dienst is bij een werkgever die:

• nog geen fietsvergoeding toekent; of
• wel een fietsvergoeding toekent op basis van een individuele of bedrijfsovereenkomst maar niet in het kader van een (sectorale) cao.

2.2. Suppletief karakter

Fietsvergoeding op basis van (sectorale) cao

Wanneer sectoren en/of bedrijven op hun niveau al een collectieve arbeidsovereenkomst  (cao) hebben die voorziet in een specifieke vergoeding voor de woon-werkverplaatsingen per fiets, dan blijft deze cao van toepassing.

Dit geldt zowel voor de daarin vastgestelde toepassingsmodaliteiten als voor de bedragen, dus ook wanneer de cao een beperkt toepassingsgebied heeft en/of een lager bedrag voorziet.

We verduidelijken met enkele voorbeelden.

Binnen PC 209 (bedienden metaal) voorziet de cao enkel een fietsvergoeding voor werknemers die onder een bepaalde loongrens bezoldigd worden. 

De werknemers die zich boven die loongrens bevinden, kunnen geen beroep doen op de suppletieve cao.

PC 200 (aanvullend paritair comité voor de bedienden) voorziet een fietsvergoeding van 0,20 EUR met een maximum van 8 EUR per arbeidsdag. Zij mogen deze regeling blijven toepassen en vallen dus niet onder de suppletieve cao.

Fietsvergoeding buiten cao om

Bedrijven die een fietsvergoeding toekennen, maar niet in het kader van een (eigen) cao, vallen wel onder de suppletieve cao van de NAR.

We verduidelijken dit aan de hand van volgende FAQ's.

Wat met een werkgever die de loon- en arbeidsvoorwaarden van een andere sector volgt?

Een onderneming ressorteert onder een sector die geen cao heeft die een fietsvergoeding voorziet. 

De onderneming volgt echter de loon- en arbeidsvoorwaarden van een andere sector, die wél een cao heeft die een specifieke fietsvergoeding voorziet.

Als deze onderneming geen actie onderneemt door een bedrijfs-cao te sluiten, zal de suppletieve CAO van toepassing zijn. Het louter volgen van de sectorale CAO’s  van een andere PC volstaat dus niet.

Wat als de sector voorziet in een algemene vergoeding voor de terugbetaling van de verplaatsingen met een privévoertuig?

Sectoren die een tussenkomst voorzien voor 'privé-vervoer' zonder specifieke vermelding van de fiets, vallen onder de suppletieve CAO.

We denken hier bijvoorbeeld aan PC 217 (casinobedienden).

Sectoren die een tussenkomst voor privé-vervoer voorzien, die ook expliciet van toepassing is voor verplaatsingen met de fiets, vallen niet onder de aanvullende CAO.

PC 111.03 (monteren van bruggen en metalen gebinten) bepaalt dat voor de arbeider die zich, voor een gedeelte of de ganse afstand, met de fiets verplaatst de tussenkomst van de werkgever in het privé- vervoer beschouwd wordt als een fietsvergoeding.

Valt een werkgever die een fietsvergoeding aanbiedt via een systeem van flexibel verlonen onder het toepassingsgebied van de suppletieve cao?

Een werkgever die een systeem van flexibel verlonen toepast in de onderneming, valt niet onder de suppletieve cao als hij effectief een ondernemings-cao heeft die expliciet in een fietsvergoeding voorziet (eventueel voor een deel van de werknemerspopulatie), of valt onder een sectorale cao die zo’n fietsvergoeding voorziet.

Let wel! Een cao die flexibel verlonen introduceert en de fietsvergoeding als keuzemogelijkheid aanbiedt, is niet toereikend om de suppletieve fietsvergoeding niet toe te kennen. 

3. Geen dubbele vergoeding

Een werknemer mag geen dubbele vergoeding ontvangenvoor eenzelfde traject op hetzelfde moment.

Wie een jaarabonnement heeft voor de trein, maakt geen aanspraak op de suppletieve fietsvergoeding wanneer hij af en toe de fiets neemt.

Ook voor werknemers die een bedrijfswagen ter beschikking hebben, maar regelmatig met de fiets naar het werk komen, is er geen recht op de suppletieve fietsvergoeding.

De wagen wordt immers geacht elke verplaatsing te dekken.

Let op!

Wanneer de werkgever een fiets ter beschikking stelt, is er wél cumul mogelijk met de suppletieve fietsvergoeding. 

4. Overgangsbepaling voor PC 335

De cao treedt in werking op 1 mei 2023.

De cao van de NAR voorziet echter een overgangsbepaling voor sectoren waar het paritair comité voor het eerst samengesteld werd vanaf 1 januari 2020. Zij moeten de suppletieve cao niet toepassen van 1 mei tot 31 december 2023.

Het betreft hier PC 335 (Paritair Comité voor de dienstverlening aan en de ondersteuning van het bedrijfsleven en de zelfstandigen).

Concreet hebben het PC en de werkgevers die eronder vallen, tot eind december 2023 de tijd om een eigen regeling uit te werken via cao.

Als zij niets ondernemen, zullen ook zij vanaf 1 januari 2024 de suppletieve fietsvergoeding moeten toekennen.