De sociale partners sloten in de Nationale Arbeidsraad op 15 juli 2021 een aantal collectieve arbeidsovereenkomsten. Daarmee voeren ze het akkoord van de Groep van Tien van begin juni verder uit.
We zullen de cao's uiteraard binnenkort in detail bespreken. De officiële teksten ontbreken momenteel nog.
In afwachting bezorgen we u al een overzicht. De onderwerpen zijn alvast:
- SWT of werkloosheid met bedrijfstoeslag;
- vermindering van prestaties in het kader van tijdskrediet - landingsbanen;
- verhoging van het intersectoraal minimumloon (GMMI);
- aanvullend pensioen;
- economische werkloosheid voor bedienden.
Werkloosheid met bedrijfstoeslag
Enkele cao's regelen het stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT) in 2021, 2022 en voor een deel ook in de eerste helft van 2023.
Een snel overzicht ziet er schematisch als volgt uit:
SWT-stelsels | ||
Stelsel + bron | Leeftijd | Loopbaan |
Algemeen stelsel
Bron: CAO nr.17 |
- 62 jaar |
- mannen: 40 jaar
|
Zwaar beroep – generiek stelsel (*)
Bron: sector- of bedrijfs-CAO in uitvoering van NAR CAO nr.143
|
- vanaf 2019: 59 jaar - vanaf 1 juli 2021: 60 jaar |
35 jaar, waarvan:
|
Bouw, nachtprestaties of zwaar beroep (*)
Bron: sectorale CAO’s in uitvoering vannieuwe NAR CAO
|
- vanaf 2019: 59 jaar - vanaf 1 juli 2021: 60 jaar |
33 jaar |
Bron: nieuwe NAR CAO |
- vanaf 2019: 59 jaar - vanaf 1 juli 2021: 60 jaar |
40 jaar |
Mindervaliden (*)
Bron: nieuwe NAR CAO.
|
- 58 jaar tot 31 december 2020 - 58 jaar vanaf 1 juli 2021 |
35 jaar |
Onderneming in
|
- vanaf 31 december 2019: 59 jaar - vanaf 31 december 2020: 60 jaar |
10 jaar in sector in laatste 15 jaar vóór einde AO of 20 jaar |
(*) Het betreft de leeftijd van kracht tijdens de geldigheidsduur van de SWT-cao binnen dewelke de werknemer ontslagen wordt. De loopbaanvereiste is deze van kracht op het einde van de arbeidsovereenkomst.
Ook rond de vrijstelling van beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt sloot de Nationale Arbeidsraad enkele collectieve arbeidsovereenkomsten. Meer detail daarover volgt nog.
Landingsbanen
Werknemers in een zwaar beroep of met een lange loopbaan en werknemers in een onderneming in herstructurering of moeilijkheden kunnen opnieuw uitkeringen bij een landingsbaan genieten vanaf 55 jaar. De regels gelden zowel voor een 1/5de vermindering als een halftijdse landingsbaan.
De vorige jaren was de minimumleeftijd voor de halftijdse vermindering 57 jaar.
Twee NAR-cao's regelen de verlaging van de leeftijdsgrens voor uitkeringen bij een landingsbaan:
- nr. 156, geldig voor de periode 2021-2022
- nr. 157, geldig voor de periode 1 januari 2023- 30 juni 2023.
Ze gelden enkel voor de landingsbanen die ingaan of verlengd worden tijdens de geldigheidsduur van de cao's.
Omdat het slechts om een algemeen kader gaat, is er nog een bijkomende cao vereist om de leeftijdsgrens daadwerkelijk op 55 jaar te handhaven. Deze cao moet dan gesloten worden binnen:
- de sector, voor de uitzondering zware beroepen en lange loopbanen;
- de onderneming, voor de uitzondering 'onderneming in moeilijkheden of herstructurering'.
Minimumloon
Het bruto intersectoraal minimumloon zal in verschillende stappen stijgen. Een eerste fase gebeurt in april 2022. Twee cao's wijzigen daartoe de bestaande cao's nr. 43 en 50.
Aanvullend pensioen
Het onderscheid tussen arbeiders en bedienden in de aanvullende pensioenen moet op termijn verdwijnen. In de huidige regelgeving moeten de paritaire comités vóór 2023 afspraken maken over de manier waarop dat in hun sector moet gebeuren. De sociale partners vragen echter uitstel van deze datum, zodat sectoren nog tot eind 2026 de tijd zouden hebben om CAO's te sluiten. De voorziene einddatum voor werkgevers wordt dan 1 januari 2030 (in plaats van 2025).
In dit kader sloot de NAR een collectieve arbeidsovereenkomst die bepaalt dat vanaf 2023 minstens 0,1% van de loonmarge zal dienen voor het wegwerken van het onderscheid van het aanvullend pensioen tussen arbeiders en bedienden.
Economische werkloosheid bedienden
Ook rond economische werkloosheid voor bedienden sloten de sociale partners een intersectorale overeenkomst. Die treedt pas in 2022 in werking. Meer informatie volgt nog.
Momenteel lopen bovendien gesprekken over de mogelijkheden van tijdelijke werkloosheid vanaf 1 oktober 2021. De zogenaamde eenvoudige coronawerkloosheid loopt voor alle werkgevers en werknemers tot eind september van dit jaar. Of er nadien nog sprake is van een verlenging, is nog niet duidelijk.
Wetgeving rond overuren, loonnorm, coronapremie, …
In het akkoord van begin juni maakten de sociale partners nog een aantal andere afspraken. Zo willen ze bijvoorbeeld de 120 extra netto vrijwilige 'corona overuren' (momenteel enkel mogelijk voor bedrijven in essentiële sectoren), uitbreiden naar alle sectoren. Het worden dan 120 extra netto vrijwillige 'relance overuren'.
Ook vragen ze het fiscaal voordeel voor de gewone overuren, waarvoor een wettelijke overurentoeslag verschuldigd is, voor alle werkgevers en werknemers te laten stijgen van maximaal 130 naar 180 overuren per jaar.
Daarnaast was al langer duidelijk dat de maximale loonnorm voor 2021 en 2022 0,4% bedraagt. Bedrijven die goede resultaten hebben, kunnen daarnaast een coronapremie van maximaal 500 euro netto in consumptiecheques toekennen aan hun werknemers. Op de premie betalen ze slechts 16,5% patronale bijdrage.
Voor al deze bepalingen moet de wetgeving aangepast worden. Dat kunnen de sociale partners uiteraard niet zelf doen. De regering en het parlement zijn er volop mee bezig.