Vanaf 1 januari 2018 zal een werkgever een winstpremie kunnen uitkeren aan zijn werknemers.
De nieuwe winstpremie geeft ondernemingen de mogelijkheid om (een deel van) de winst van een boekjaar als een bonus toe te kennen aan hun werknemers.
De premie is altijd een collectief voordeel. Alle werknemers moeten een premie ontvangen.
Vervanging huidige regeling deelname in de winst
De invoering van de winstpremie moet de bestaande wet betreffende de werknemersparticipatie van 22 mei 2001 nieuw leven inblazen. Deze kende immers in de praktijk erg weinig succes.
De huidige regeling van deelname in de winst wordt vervangen door de nieuwe winstpremie. De reeds bestaande deelname in het kapitaal blijft ongewijzigd.
Beperkte formaliteiten
De invoering van het systeem van de winstpremie is vrij eenvoudig. De formele vorm- en doelstellingsvereisten voor de winstpremie zijn als volgt:
- een identieke winstpremie (een gelijk bedrag of percentage voor alle werknemers) kan worden toegekend door een beslissing van de gewone of buitengewone algemene vergadering. De werkgever informeert zijn werknemers schriftelijk over de toekenning en de modaliteiten van deze premie;
-
een gecategoriseerde winstpremie (waarvan de hoogte varieert op basis van een aantal strikt omschreven objectieve criteria) wordt ingevoerd door middel van een ondernemings-CAO of via een toetredingsakte.
Fiscaal en sociaal aantrekkelijk
De premie is zowel voor de werkgever als de werknemer aantrekkelijk op fiscaal en sociaal vlak:
-
de werknemer is een solidariteitsbijdrage verschuldigd van 13,07%;
-
de werkgever is geen patronale RSZ bijdragen verschuldigd;
-
voor de werknemer is de winstpremie onderworpen aan een belasting van 7%;
-
de premie die is toegekend in het kader van een investeringsplan en het voorwerp is van een niet achtergestelde lening, is onderworpen aan een belasting van 15%;
-
voor de werkgever is de premie niet aftrekbaar in de vennootschapsbelasting.
Nog niet definitief
De winstpremie staat in een voorontwerp van wet dat recent door de ministerraad in eerste lezing werd goedgekeurd. Aangezien de tekst nog diverse stadia moet doorlopen, zijn er nog wijzigingen mogelijk.
Opgelet!
Juridische inhoud
1. Van deelname in de winst naar winstpremie
De invoering van de winstpremie heeft tot doel de bestaande wet betreffende de werknemersparticipatie van 22 mei 2001 nieuw leven in te blazen.
Met de oorspronkelijke wet betreffende de werknemersparticipatie wou men de deelname van werknemers via een participatieplan bevorderen en hen motiveren.
Werknemers konden deelnemen in het kapitaal of in de winst van de vennootschap of de groep waarvan de vennootschap deel uitmaakte.
Desondanks kent deze wetgeving in de praktijk weinig succes. Niet veel werkgevers maken er gebruik van.
De wet spreekt vandaag over twee soorten van werknemersparticipatie. Enerzijds de deelname in de winst en anderzijds de deelname in het kapitaal:
- de deelname in de winst is een uitkering in geld aan de werknemers van een deel van de winst van het boekjaar na belastingen. Deze deelname in de winst wordt nu vervangen door de nieuwe winstpremie.
- bij een deelname in het kapitaal laat men de werknemer participeren in het kapitaal en deze wordt hierdoor aandeelhouder van de werkgever. Deze mogelijkheid blijft verder bestaan.
2. Invoering van de winstpremie
Met de winstpremie wil men ondernemingen opnieuw aanmoedigen om voor de wetgeving van 2001 te kiezen. De invoering van het systeem van de winstpremie is vrij eenvoudig, zeker als men alle werknemers een gelijk bedrag of een gelijk percentage van het loon toekent.
Daarenboven is deze premie zowel voor de werkgever als de werknemer aantrekkelijk op fiscaal en sociaal vlak.
Men wil ondernemingen de mogelijkheid geven om een deel van hun winst als een bonus toe te kennen aan hun werknemers. Voor alle duidelijkheid: de werknemers krijgen hierdoor geen stemrecht in de onderneming.
3. Wat is een winstpremie?
De winstpremie is een bonus die wordt uitgekeerd in speciën indien een onderneming of een groep van ondernemingen in de algemene vergadering beslist om een deel of het geheel van de winst van een boekjaar aan haar werknemers uit te keren.
Het is een collectief voordeel en kan niet worden toegekend op basis van individuele prestaties van de werknemer of op basis van een beoordeling van de werkgever. Alle werknemers van de onderneming moeten een premie ontvangen.
De werkgever kan kiezen tussen de toekenning van een identieke of een gecategoriseerde premie.
4. Soorten winstpremie
4.1 Identieke winstpremie
Een identieke winstpremie is een premie waarvan het bedrag of het percentage van het loon gelijk is voor alle werknemers. Deze premie wordt toegekend op grond van een beslissing van de gewone of buitengewone algemene vergadering. Een gewone meerderheid van de stemmen is noodzakelijk.
De notulen van de algemene vergadering bevatten de volgende vermeldingen:
- het identieke bedrag of het identieke percentage van het loon dat aan de werknemers wordt toegekend;
- de berekeningswijze van het loon waarop het percentage wordt vastgelegd bij keuze hiervoor;
- de toekenningsregels indien voorzien wordt in een anciënniteitsvoorwaarde. Er kan worden voorzien in een anciënniteitsvoorwaarde van maximum een jaar;
- de pro rata berekeningswijze van het bedrag van de winstpremie in geval van vrijwillige schorsing of beëindiging van de arbeidsovereenkomst (tenzij wegens dringende redenen ten laste van de werknemer).
De werkgever moet zijn werknemers informeren over de toekenning en de modaliteiten van de premie. Dit gebeurt schriftelijk (e-mail, geschreven stuk, publicatie op intranet, enig ander geschreven medium naar keuze).
4.2 Gecategoriseerde winstpremie
Een gecategoriseerde winstpremie is een premie die verschillend is voor elke categorie van werknemers.Het is niet toegestaan bepaalde categorieën van werknemers van de winstpremie te laten genieten en tegelijk andere categorieën van werknemers van het plan uit te sluiten.
Het is wel mogelijk om zogenaamde objectieve verdeelsleutels toe te passen. Enkel de criteria opgesomd bij koninklijk besluit komen in aanmerking:
- anciënniteit;
- graad;
- functie;
- weddeschaal;
- vergoedingsniveau;
- scholingsniveau.
De differentiatie tussen de verschillende groepen werknemers mag maximaal een verhouding tussen 1 en 10 zijn.
Deze premie moet ingevoerd worden met een ondernemings-CAO (er bestaat een vakbondsafvaardiging in de onderneming) of met een toetredingsakte (er bestaat geen vakbondsafvaardiging in de onderneming).
5. Wie heeft recht op de winstpremie?
De premie is mogelijk voor alle werknemers binnen de onderneming. Anderen, zoals bedrijfsleiders en natuurlijke personen die een opdracht als bestuurder, zaakvoerder, vereffenaar of gelijksoortige functies uitoefenen, komen niet in aanmerking.
6. Sociaal
De winstpremie is niet onderworpen aan de gewone RSZ bijdragen. De werknemer is een solidariteitsbijdrage van 13,07% verschuldigd, berekend op 100% van de premie.
De werkgever is geen patronale RSZ bijdragen verschuldigd.
7. Fiscaal
De winstpremie kent een fiscaal gunstregime en is niet onderworpen aan de gewone belastingschijven.
De winstpremie is in hoofde van de werknemer onderworpen aan een belasting van 7%, met uitzondering van de premie die toegekend is in het kader van een investeringsplan en het voorwerp is van een niet achtergestelde lening. Die is onderworpen aan een belasting van 15%.
Deze premie is niet aftrekbaar in de vennootschapsbelasting in hoofde van de werkgever.
De winstpremie wordt op het aanslagbiljet vermeld.
8. Modaliteiten
De winstpremie komt bovenop het bestaande loonpakket en mag geen bestaande loonbestanddelen, premies, voordelen in natura of andere voordelen vervangen. Deze premie geniet een eigen fiscale en sociale behandeling. Men wil vermijden dat een deel van de verloning naar de premie zou worden verschoven.
Het totaalbedrag van de winstpremie mag niet hoger zijn dan 30% van de totale brutoloonmassa van het betreffende boekjaar. Het is voorlopig onduidelijk of deze grens enkel collectief, of daarnaast ook individueel is.
De toekenning is vrijwillig, de werkgever is niet verplicht om het systeem van winstdeelname in te voeren. De premie is niet terugkerend. De werknemer kan geen winstpremie opeisen in de toekomst.
9. Opmerkingen
De premie komt niet in aanmerking voor de berekening van de loonnorm. De premie kan dus ook toegekend worden als uw onderneming de loonkost niet meer mag laten stijgen.
Inbreuken op de wet en de uitvoeringsbesluiten worden bestraft overeenkomstig het Sociaal Strafwetboek.
10. Inwerkingtreding
Het is de bedoeling om de nieuwe bepalingen in werking te laten treden op 1 januari 2018.
De winstpremie zal voor het eerst kunnen worden uitgekeerd na de eerste afsluiting van het boekjaar vanaf 30 september 2017.
11. Conclusie
Financieel is de winstpremie een pak interessanter dan een gewone bonus. De formele vorm- en doelstellingsvereisten voor de individuele winstpremie zijn beperkt waardoor het een aantrekkelijke manier is om werknemers te belonen. Ze is gemakkelijker in te voeren dan bijvoorbeeld de CAO nr. 90 (niet-recurrent resultaatsgebonden voordeel). Het plafond ligt ook hoger dan bij de CAO nr. 90.
Anderzijds is er enkel een winstdoelstelling mogelijk. De CAO nr. 90 laat ook andere, niet- financiële doelstellingen toe, bijvoorbeeld een stijging van de klantentevredenheid of een daling van het aantal arbeidsongevallen.
De winstpremie is een collectief voordeel en is niet nuttig voor de beloning van individuele prestaties van de werknemer. Voor merit doeleinden blijven met andere woorden loonoptimalisaties zoals warrants nog steeds erg waardevol.
Een combinatie van beide kan uiteraard ook.