ella
De Waalse Regering heeft onlangs een omstreden voorontwerp van decreet goedgekeurd over de hervorming van de Waalse werkgelegenheidssteun ('APE-punten') op 1 januari 2019.
De hervorming heeft betrekking op zowat 60.000 personen en 4.000 werkgevers in het Waals Gewest. De subsidies worden toegekend voor de indienstneming van niet-werkende werkzoekenden door lokale overheden (gemeenten en OCMW's), heel wat vzw's en bepaalde openbaar besturen (waaronder de FOREM).
De hervorming is bedoeld om het systeem transparanter te maken en de verhoging van de overheidsuitgaven onder controle te houden.
Vanaf 1 januari 2019 zullen de betrokken werkgevers naar verwachting een vast bedrag (forfait) ontvangen, met daarin ook de RSZ-vermindering op de werkgeversbijdragen.
Het is de bedoeling zo snel mogelijk vast te leggen welk forfait elke werkgever vanaf 1 januari 2019 krijgt, zodat de werkgevers hun begroting 2019 met kennis van zaken kunnen voorbereiden.
Het Waals Parlement moet het ontwerp van decreet echter nog goedkeuren en er moeten nog uitvoeringsbesluiten komen.
Context
De Waalse Regering heeft onlangs een ontwerp van decreet goedgekeurd over de hervorming van de Waalse werkgelegenheidssteun ('APE-punten') op 1 januari 2019.
De werkgevers- en vakbondsorganisaties zijn fel gekant tegen dat ontwerp. Bovendien moet het Waals Parlement het nog goedkeuren. De ontwerptekst kan dus nog worden gewijzigd.
De regeling heeft betrekking op zowat 60.000 personen en 4.000 werkgevers. De steunmaatregelen worden toegekend voor de indienstneming van niet-werkende werkzoekenden door lokale overheden (gemeenten en OCMW's), heel wat vzw's en bepaalde openbaar besturen (waaronder de FOREM).
Juridische inhoud
1. Huidige regeling onder de vorm van punten
De in punten toegekende subsidies dekken volledig of gedeeltelijk de bezoldiging van de werknemers.
1.1. Verplichtingen van de werkgever
Voor de toekenning van de punten moet de werkgever bepaalde formaliteiten vervullen:
- functies vastleggen waarvoor er indienstnemingen moeten komen;
- minimum aantal voltijdse equivalenten bepalen die de werkgever binnen een termijn van zes maanden in dienst moet nemen;
- duur van de toekenning (bepaalde duur van drie maanden tot maximaal drie jaar of onbepaalde duur);
- globale tewerkstellingsvolume behouden.
1.2. RSZ-verminderingen
Dankzij de toekenning van punten genieten de werkgevers ook verminderingen van de patronale RSZ-bijdragen voor hun APE-werknemers.
Sinds de zesde staatshervorming is het Waals Gewest bevoegd voor de toekenning van de RSZ-doelgroepvermindering 'gesubsidieerde contractuelen' (gesco's). Sindsdien zijn de RSZ-verminderingen dus ten laste van het Waals Gewest.
1.3. APE-paspoort
Om onder het APE-statuut te werken, moet de werknemer een 'APE-paspoort' van de FOREM hebben, waarin staat dat hij als niet-werkende werkzoekende is ingeschreven.
Het APE-paspoort vermeldt het aantal punten waarop de werkzoekende recht geeft. Dat aantal hangt af van hoelang hij als werkzoekende is ingeschreven en van zijn opleidingsniveau.
1.4. Voldoet niet meer aan oorspronkelijk doel
Oorspronkelijk dienden de subsidies om laaggeschoolden met weinig uitzicht op een baan aan werk te helpen. In de praktijk blijkt echter dat de subsidies vaker worden gebruikt om hogergeschoolden in dienst te nemen. Het beleid is zo succesvol dat het van vitaal belang is geworden voor de hele non-profitsector en voor de financiering van tal van nutsdiensten.
Bovendien zien we erg weinig personeelsverloop in de gesubsidieerde sectoren. De regeling komt dus vooral ten goede aan werknemers die al in dienst zijn, terwijl het oorspronkelijk de bedoeling was om jongeren op de arbeidsmarkt in te schakelen.
De huidige regeling houdt dus meer werknemers in dienst in plaats van nieuw werkzoekenden aan te werven.
2. Nieuwe regeling
De hervorming is vooral bedoeld om:
- opnieuw de juiste beleidsregels te bepalen,
- de kostenverhoging onder controle te houden, en
- de regeling voor iedereen transparanter te maken.
2.1. Toekenning door functionele ministers
Vroeger werden de steunmaatregelen alleen door de Waalse minister van Werkgelegenheid toegekend. Voortaan zullen de verschillende functionele gewestelijke ministers dat doen. Zij ontvangen een enveloppe voor de financiering van projecten die zij als relevant beschouwen.
2.2. Eenmalige subsidies per werkgever
Het 'puntensysteem' verdwijnt ten voordele van eenmalige subsidies die aan de werkgevers worden toegekend.
De subsidie is specifiek voor iedere werkgever en bestaat uit een door de FOREM uitgekeerde subsidie en verminderingen van de RSZ-werkgeversbijdragen.
De referentiegrondslag voor de berekening is het gemiddelde van de gesubsidieerde bedragen en van de verminderingen van de werkgeversbijdragen in de voorbije jaren. Het is de bedoeling om de situatie van vóór de invoering van het forfait zo getrouw mogelijk weer te geven en om te zetten in het forfait dat op 1 januari 2019 wordt toegekend.
De minister van Werkgelegenheid wil zo snel mogelijk vastleggen welk forfait elke werkgever vanaf 1 januari 2019 krijgt, zodat de werkgevers hun begroting voor 2019 met kennis van zaken kunnen voorbereiden.
Het is ook de bedoeling om vanaf 1 januari 2019 en uiterlijk op 31 december 2020 de begrotingskredieten aan de bevoegde functionele ministers over te hevelen.
Het APE-paspoort zou ook worden afgeschaft.
2.3. Transparantie voor alles
De nieuwe steunregelingen zullen berusten op transparante criteria, inclusief de bekendmaking van een lijst van de begunstigden en de bedragen die ze krijgen toegekend, samen met controlemechanismen en sancties.
2.4. Inwerkingtreding
De nieuwe regeling zal naar verwachting in werking treden begin 2019, maar er is voorzien in een overgangsperiode tot eind 2020.
