Juridische inhoud

1. Spaarelementen

In eerste instantie wordt enkel voorzien om "tijd" op te sparen. De mogelijkheid om ook geldpremies te sparen, kan bij Koninklijk Besluit uitgewerkt worden. Momenteel is zo'n Koninklijk Besluit nog niet voorhanden.

1.1. Tijd

De maatregel laat werknemers toe tijd op te sparen, met de bedoeling deze gespaarde tijd later, tijdens hun loopbaan, als verlof op te nemen.

Volgende tijdselementen komen in aanmerking:

• de 100 vrijwillige overuren per kalenderjaar die niet moeten worden ingehaald;
• de conventionele verlofdagen, voorzien door een cao op sector- of ondernemingsvlak, op voorwaarde dat de opname van de betrokken vakantiedagen vrij te kiezen is door de werknemer;
• het aantal uren in plus (max. 12 per referteperiode tenzij anders voorzien bij cao) dat kan overgedragen worden in toepassing van de wettelijke regeling voor glijdende uurroosters;
• de overuren omwille van een buitengewone werkvermeerdering of onvoorziene noodzakelijkheid, die recht geven op inhaalrust maar waarvoor de werknemer kan kiezen om deze onmiddellijk uit te betalen.

Komen niet in aanmerking: de wettelijke jaarlijkse vakantiedagen en de conventionele verlofdagen die vastliggen.

1.2. Geld

Dit spaartegoed kan dan later als betaald verlof opgenomen worden.

Het is daarbij van belang te bepalen:

• hoe deze geldpremies achtereenvolgens in tijd en loon worden omgezet;
• en welke gevolgen dit heeft op het vlak van de sociale zekerheid.

2. Vrije keuze werknemer

De instap in het systeem van loopbaansparen berust op de vrije keuze van de werknemer.

Een werknemer is dus niet verplicht om er aan deel te nemen.

3. Procedure: initiatief bij de sector

Om het loopbaansparen mogelijk te maken en concreet toe te passen, moet een specifieke procedure gevolgd worden.

De invoering en omkadering van het loopbaansparen gebeurt door middel van een cao gesloten op het niveau van de sector. Hiervoor zal een aanhangigmaking moeten gebeuren bij de voorzitter van het bevoegd paritair comité door een representatieve organisatie in het betrokken paritair comité of door een individuele onderneming.

Zo'n aanhangigmaking houdt in dat het thema op de agenda wordt gezet voor overleg binnen het bevoegde paritair comité.

De sector heeft dan 6 maanden de tijd om een kader voor loopbaansparen uit te werken. Lukt dat niet binnen deze termijn, dan kan op ondernemingsniveau een kader voor loopbaansparen via cao worden uitgewerkt.

4. Omkadering

De cao die het loopbaansparen invoert, moet minstens volgende elementen bevatten:

• welke tijdsperiodes de werknemer kan opsparen;
• binnen welke periode de werknemer deze tijdselementen kan opsparen;
• de wijze waarop de werknemer zijn spaartegoed kan opnemen.

Bovendien moet de cao ook volgende punten concretiseren:

• de waardering van het spaartegoed: het moet duidelijk zijn op welk loon de werknemer aanspraak maakt bij de opname van de opgespaarde tijd. Het loon dat van kracht is op het moment dat een conventionele verlofdag in de spaarpot terecht komt, kan immers verschillend zijn van het loon dat de werknemer verdient wanneer hij die opgespaarde dag bijvoorbeeld 2 jaar later opneemt.
• het beheer van het spaartegoed en de garanties voor de werknemers die deelnemen aan het loopbaansparen.
  Qua beheer zijn er 3 mogelijkheden:
• de werkgever neemt het beheer op zich, mits hij voorziet in de nodige betalingswaarborgen;
• het beheer is in handen van een externe instelling (bank/verzekeringsinstelling);
• het beheer gebeurt door het fonds voor bestaanszekerheid van de betrokken sector.
• wat te doen wanneer de onderneming in vereffening gaat.

5. Spaartegoed: Overdraagbaarheid en uitbetaling

In de cao gesloten op sectorniveau kunnen de sociale partners voorzien dat het spaartegoed overdraagbaar is tussen verschillende juridische werkgevers binnen de betrokken sector.

Komt er een einde aan de lopende arbeidsovereenkomst en kan de werknemer zijn opgespaarde tijd niet meenemen naar een nieuwe werkgever, dan heeft hij recht op de volledige uitbetaling van zijn spaartegoed.

Dat recht geldt ook wanneer de sectorale cao de overdraagbaarheid van het spaartegoed mogelijk maakt. 

6. Kunnen werknemers dan nu al vakantie opsparen?

Het initiatief voor het uitwerken van een systeem van loopbaansparen zoals voorzien in de Wet werkbaar en wendbaar werk ligt nu bij de sectoren. Het zal dus nog niet voor morgen zijn…

Onze consultants hebben reeds ervaring om een systeem van loopbaansparen op maat van uw onderneming uit te werken. Interesse? Neem dan contact op via legalconsulting@sdworx.com of Kmoconsultancy-legal@sdworx.com.