Juridische inhoud

1. Situering

Om een RVA-uitkering bij een landingsbaan te krijgen, moet de werknemer in principe 60 jaar zijn.

Tot eind 2018 bestond de mogelijkheid om uitkeringen bij een landingsbaan aan te vragen vóór de leeftijd van 60 jaar voor werknemers:

• met zware beroepen of lange loopbanen en
•  in ondernemingen in herstructurering/moeilijkheden. 

Deze landingsbaan moest dan voor 2019 ingaan.

Vanaf 2019 leek dit in eerste instantie niet meer mogelijk. De uitkeringen vóór de leeftijd van 60 jaar vereisen immers een CAO van de Nationale Arbeidsraad (NAR), die er nog niet was.

Deze werknemers hadden wel de mogelijkheid een aanvraag in te dienen bij de RVA voor een landingsbaan:

• hetzij zonder uitkeringen;
• hetzij met uitkeringen op basis van de afwijkende voorwaarden, zonder deze uitkeringen te hebben gekregen omdat daartoe nog niet aan alle voorwaarden voldaan was.
  

Op 23 april ondertekenden de sociale partners binnen de NAR dan toch een CAO die de verlaging van de leeftijdsgrens voor uitkeringen bij een landingsbaan regelt (cao nr. 137).

Deze NAR-cao trad retroactief in werking en geldt vanaf 1 januari 2019 tot 31 december 2020.

Werknemers met zware beroepen of lange loopbanen en werknemers in ondernemingen in herstructurering/moeilijkheden kunnen hierdoor toch uitkeringen bij een landingsbaan genieten:

• vanaf 55 jaar voor een 1/5de vermindering;
• vanaf 57 jaar voor een 1/2de vermindering.

 Uiteraard moet er voor deze periode ook een CAO in de sector (zwaar beroep, lange loopbaan) of de onderneming (moeilijkheden / herstructurering) zijn. 

De vraag die zich nu stelt is de volgende.

Gedurende een beperkte periode had de werknemer geen mogelijkheid uitkeringen aan te vragen op basis van de afwijkende voorwaarden vóór de leeftijd van 60 jaar.

Immers, zolang er geen nieuwe cao was gesloten in de NAR die een lagere leeftijdsgrens voorziet, hadden deze werknemers geen recht op onderbrekingsuitkeringen vanaf 1 januari 2019

Wat betekent dit nu voor werknemers vanaf respectievelijk 55 of 57 jaar die een landingsbaan hebben gevraagd vanaf 1 januari 2019 of later, terwijl de nodige cao's nog niet waren gesloten? We overlopen het met u in deze nieuwsbrief.

2. Werknemers dienden reeds een aanvraag in bij de RVA

De werknemers die op basis van de afwijkende voorwaarden reeds een aanvraag hadden ingediend bij de RVA vóór de leeftijd van 60 jaar kunnen retroactief uitkeringen ontvangen.

Het gaat dus om werknemers die al een aanvraag hebben ingediend bij de RVA:

• ofwel  zonder uitkeringen;
• ofwel met uitkeringen op basis van de afwijkende voorwaarden maar dit zonder uitkeringen te hebben gekregen omdat daartoe nog niet aan alle voorwaarden voldaan was (nieuwe kader-cao + bestaan van een sectorale of ondernemings-cao).

Om uitkeringen te kunnen bekomen, moeten de werknemers verplicht een nieuw aanvraagformulier indienen.

Voorbeeld
Een werknemer van 55 jaar heeft een beroepsverleden als loontrekkende van ten minste 35 jaar. Hij vraagt in januari bij de RVA uitkeringen aan in het kader van een 1/5 tijdskrediet landingsbaan voor de periode van 01.02.2019 tot 30.06.2031. Hoewel hij aan de afwijkende voorwaarde van 35 jaar beroepsverleden voldoet, kent de RVA hem het tijdskrediet zonder uitkeringen toe. Hij is immers geen 60 jaar en de cao's die het mogelijk maken de uitkeringen te bekomen vanaf een lagere leeftijdsgrens zijn nog niet gesloten.

Ondertussen werd de kader-cao nr. 137 gesloten voor de periode 2019-2020 en is er een sectorale cao (met terugwerkende kracht gesloten vanaf 01.01.2019) die de bepalingen van die kader-cao toepast.

De werknemer dient op 17.05.2019 een nieuw, volledig ingevuld en ondertekend aanvraagformulier in en vraagt een 1/5 tijdskrediet landingsbaan met uitkeringen aan vanaf 01.02.2019.

In dit geval zal de RVA retroactief uitkeringen toekennen vanaf 01.02.2019 (als betrokkene ook aan de andere toekenningsvoorwaarden voldoet om uitkeringen te bekomen).

Let op: een werknemer van 55 jaar in dezelfde situatie die een 1/2de landingsbaan aanvraagt, zal toch geen uitkeringen krijgen. Dit omdat de afwijkende leeftijd om in een 1/2de landingsbaan te stappen is vastgelegd op 57 jaar.

3. Werknemers dienden nog geen aanvraag in bij de RVA

De RVA past voormeld standpunt niet toe indien de werknemer nog geen aanvraag bij hen had ingediend.

In die situatie geldt de algemene regel. Als de aanvraag om uitkeringen de RVA dus pas bereikt na de termijn van 2 maanden die volgt op de aanvangsdatum van de landingsbaan, gaat het recht op uitkeringen pas in vanaf de datum waarop het gedeelte ‘werknemer’ online werd ingediend of waarop het formulier werd verstuurd.

Voorbeeld

Een werknemer van 55 jaar oefent een zwaar beroep uit. Hij vraagt bij de RVA een 1/5 tijdskrediet landingsbaan met uitkeringen voor de periode van 01.02.2019 tot 30.06.2031. Voordien diende hij geen aanvraag tijdskrediet landingsbaan 1/5 in. Hij verstuurt die aanvraag op 17.05.2019, dus buiten de termijn van 2 maanden voorzien door het KB.

Het paritair comité heeft een sectorale cao gesloten in toepassing van de cao nr. 137 met terugwerkende kracht vanaf 01.01.2019. In dat geval zal de RVA de uitkeringen pas kunnen toekennen vanaf de datum van indiening van het formulier, namelijk vanaf 17.05.2019 (als betrokkene ook voldoet aan de andere voorwaarden voor de toekenning van de uitkeringen).