De ministerraad keurde deze week de ontwerpteksten goed voor de loonnorm of loonmarge voor 2021 en 2022.

 

Zoals verwacht komt er een maximale gemiddelde loonkoststijging van 0,4%, bovenop indexeringen en baremieke verhogingen. 

Bovendien tellen enkele maatregelen die de loonkost wél kunnen verhogen, toch niet mee in de berekening van de marge. Het betreft meer bepaald:

• de coronapremie
  Een premie van maximaal 500 euro in de vorm van consumptiecheques, naar verwachting mogelijk vanaf 1 augustus 2021 in bedrijven met goede resultaten;

 

• het vaccinatieverlof
  Het betreft de betaalde afwezigheid voor de tijd noodzakeljk voor de inenting tegen het coronavirus;

 

• alle andere uitzonderlijke en tijdelijke maatregelen, genomen tijdens de coronacrisis, vóór 12 april 2021.
  Denk bijvoorbeeld aan extra vakantiedagen, of een specifieke premie, omwille van de hoge werkdruk in sommige sectoren of  bedrijven. 
  Ook maatregelen gelieerd aan het verplicht telewerken (kostenvergoedingen, extra investeringen in werkmateriaal, …), behoren hiertoe - voorzover ze onder de notie loonkost zouden vallen.

 

Loonnorm 0,4%

 

De loonnorm of loonmarge bepaalt hoeveel de gemiddelde loonkost per werknemer gedurende twee jaar maximaal mag stijgen. Normaal leggen de sociale partners de norm vast. Wanneer ze daar niet in slagen, bepaalt de wet dat de regering de marge vastlegt. Eerder deze week keurde de ministerraad het ontwerp van koninklijk besluit daartoe goed.

 

De maximale marge voor de loonkostenontwikkeling voor de jaren 2021 en 2022 bedraagt 0,4%. Indexeringen en baremieke verhogingen zijn steeds gegarandeerd. Zij worden niet in de marge meegerekend.

 

Gevolgen voor de werkgever: wat betekent de loonnorm concreet?

 

De loonnorm is in de eerste plaats een 'macro-norm'. Ze moet er voor zorgen dat de concurrentiekracht en de tewerkstelling in België op peil blijven.  Voor de onderhandelaars op sectoraal vlak biedt ze het kader om de onderhandelingen over loonsverhogingen op te starten.

 

Toch is er ook impact voor individuele werkgevers en werknemers:

 

• de werkgever moet de gemiddelde loonnorm respecteren. Hij moet de maximale stijging, gemiddeld over 2021 en 2022, over al zijn werknemers heen naleven. Doet hij dat niet, dan stelt hij zich juridisch bloot aan het risico van een administratieve geldboete van maximaal 5.000 euro per werknemer, met een maximum van 100 werknemers;
  

• de werkgever kan (en moet) de bestaande mechanismen van indexering en 'baremieke loonsverhogingen' verder toepassen. Administratieve interpretaties vullen de notie 'barema' ruim in;
  

• vooraleer extra loonsverhogingen toe te kennen, wacht de werkgever best de sectorale afspraken af. Sectoren gaan na de zomer aan de slag om de invulling van de maximale marge van 0,4% te concretiseren. Een sector hoeft de volledige marge niet te benutten, aangezien het gaat om een maximum;
  

• wanneer de sector de volledige marge van 0,4% niet benut, is er nog ruimte op bedrijfsniveau. Hier geldt dezelfde opmerking: de marge hoeft niet (volledig) benut te worden;
  

• de sector of onderneming is vrij om de manier waarop de eventuele loonsverhoging vorm krijgt, te bepalen: een verhoging van het brutoloon, een nieuw of hoger ander loonvoordeel, een jaarpremie, een storting in het aanvullend pensioenplan, één of meerdere extra verlofdagen, …;
  

• bepaalde loonelementen vallen buiten de loonnorm. Dat is bijvoorbeeld het geval voor de niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen (de zogenaamde CAO 90-bonus) en de winstpremie.
  Zoals hoger aangehaald worden de coronapremie, het vaccinatieverlof en eventuele uitzonderlijke maatregelen tijdens de coronacrisis genomen vóór 12 april 2021 aan het wettelijk lijstje toegevoegd.

 

Vragen over de loonnorm?

 

De berekening van de gemiddelde loonkost, en de beschikbare marge is niet evident. Bovendien vullen enkele administratieve nota's de juridische regels rond de loonnorm aan. Werkgevers kunnen voor advies en berekeningen rond de toepassing van de loonnormwet en het te voeren loonbeleid terecht bij bij onze legal consultants (consult@sdworx.com) of bij hun KMO-jurist.

 

Definitief?

 

De ministerraad keurde de teksten goed 'in eerste lezing'. Nu is het wachten op adviezen van de Raad van State en de Nationale Arbeidsraad. 
Dan volgt een 'tweede lezing' op de ministerraad. Nadien moet het parlement het wetsontwerp nog behandelen. En tenslotte volgt publicatie van dit alles in het Staatsblad.

 

De informatie is dus nog onder voorbehoud. Toch is de kans op wijzigingen eerder klein.