1. Arbeidsdeal: landingsbanen pas vanaf 60 jaar

Een van de beslissingen van de regering in de arbeidsdeal van deze zomer is de verhoging van de minimumleeftijd voor een landingsbaan (= tijdskrediet eindeloopbaan, 1/2de of 1/5de).

Letterlijk luidt het: de toegankelijkheid tot tijdskrediet eindeloopbaan zal vanaf 1 januari 2019 worden verhoogd naar 60 jaar ten opzichte van 55 jaar op dit moment.

 

 

 

2. Wat is vandaag de situatie?

 

Voor tijdskrediet maken we een onderscheid tussen:

• het recht op afwezigheid, in de cao nr. 103 waarvoor de sociale partners bevoegd zijn;

• het recht op uitkeringen, in een koninklijk besluit waarvoor de regering bevoegd is.

 

2.1. Recht op afwezigheid: 55 / 50

Werknemers hebben recht op een landingsbaan vanaf 55 jaar. Maar de leeftijd is 50 jaar voor werknemers in een zwaar beroep, met een lange loopbaan of in een onderneming in moeilijkheden of herstructurering. 

 

2.2. Recht op uitkeringen: 60 / 55

In 2015 bracht de overheid de leeftijdsgrens om RVA-uitkeringen bij een landingsbaan te ontvangen op 60 jaar. Een uitzondering hierop werd voorzien voor werknemers in zware beroepen, lange loopbanen en ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering. Deze werknemers kunnen toch nog vanaf 55 jaar een uitkering krijgen bij een landingsbaan.

 

De NAR heeft daartoe een CAO voor 2017 en 2018 gesloten. Bovendien moet er ook een CAO in de sector of de onderneming zijn.

 

Concreet betekent dit dat de instapleeftijd voor het recht op uitkeringen in elk geval 5 jaar hoger ligt dan die voor het recht op afwezigheid.

 

3. Wat kan de maatregel uit de arbeidsdeal betekenen?

 

3.1. Recht op uitkeringen pas vanaf 60 jaar, en dit voor iedereen

Voor het recht op uitkeringen lijkt er weinig twijfel. Uitkeringen zullen voor iedereen pas toegekend worden vanaf 60 jaar. De mogelijkheid om in een landingsbaan met uitkeringen te stappen vanaf 55 jaar, verdwijnt vanaf 1 januari 2019.

3.2. Recht op afwezigheid?

Voor het recht op afwezigheid is het minder duidelijk.  

 

Het recht op afwezigheid wordt geregeld in de CAO nr 103 van de Nationale Arbeidsraad. Een afspraak van de sociale partners dus. Bovendien heeft een recht op afwezigheid zonder uitkeringen geen impact op het overheidsbudget.

Anderzijds zou de regering met een wetgevend initiatief toch de CAO nr 103 kunnen 'overrulen'. En zo ook het recht op afwezigheid slechts mogelijk maken vanaf 60 jaar. Ze deed eerder al iets gelijkaardigs, maar dan in het kader van het tijdskrediet met motief.

 

4. Conclusie

Er komt snel een verstrenging van het tijdskrediet eindeloopbaan. Uitkeringen, en mogelijk ook het recht om de prestaties te verminderen, zullen pas vanaf 60 jaar kunnen. De precieze details zijn nog niet bekend. Ook overgangsbepalingen zijn nog niet duidelijk. Vermoedelijk zal elke landingsbaan die start vanaf 1 januari 2019 moeten voldoen aan de nieuwe regels.

 

Werknemers jonger dan 60, die het zekere voor het onzekere willen nemen, zullen dus nu nog een landingsbaan met start vóór 1 januari 2019 aanvragen.

 

We vermelden nog even dat de aanvraagtermijn voor een landingsbaan 3 of 6 maanden is, naargelang de onderneming meer of minder dan 20 werknemers telt. De werkgever kan wel, indien hij dat wenst, akkoord gaan met een kortere aanvraagtermijn.

Wat betekent dit voor de publieke sector?

Tijdskrediet is enkel mogelijk bij werkgevers die onder de cao-wet vallen. De meeste werkgevers uit de publieke sector zijn dus uitgesloten. Sommige publiekrechtelijke werkgevers vallen wél onder het toepassingsgebied  van de cao-wet. Het betreft onder meer de openbare vervoersmaatschappijen, de openbare kredietinstellingen, huisvestingsmaatschappijen, VITO,…