Juridische inhoud

1. Situering

De elektrische fiets of e-bike zit stevig in de lift. Niet enkel voor recreatief gebruik, maar ook voor het afleggen van de woon-werkverplaatsingen.

Goed voor het milieu en de gezondheid van de werkende mens….maar hoe kijken RSZ en fiscus naar deze e-bikes en de eventueel bijhorende fietsvergoeding?

2. 2 soorten e-bikes

Er zijn 2 varianten van de e-bike op de markt.

De "gewone" e-bike of Pedelec (Pedal Electric Cycle) voldoet aan volgende voorwaarden:

• er is sprake van elektrisch aangedreven trapondersteuning; er wordt enkel ondersteuning geleverd wanneer de bestuurder zelf meetrapt.
  De elektrische motor wordt onderbroken als de bestuurder stopt met trappen (of als de fiets een snelheid van 25 km/uur bereikt);

• er is slechts ondersteuning van de motor tot een snelheid van 25 km/uur;

• het geleverde vermogen bedraagt maximaal 250 Watt.

Daarnaast is er ook de snelle e-bike of Speed Pedelec. Deze:

• heeft ook trapondersteuning nodig;

• haalt snelheden tot 45 km/uur en meer;

• heeft een vermogen van meer dan 250 Watt.

Op dit ogenblik worden deze snelle e-bikes volgens de Belgische wegcode niet beschouwd als een fiets, maar als een bromfiets klasse B.

En dat heeft zo zijn gevolgen inzake RSZ en fiscaliteit, zowel op het vlak van de fietsvergoeding als bij de terbeschikkingstelling van een bedrijfsfiets.

3. Fietsvergoeding

3.1. Algemeen

Wanneer een werknemer met de fiets naar het werk rijdt en de sector (of onderneming) daarvoor een fietsvergoeding voorziet, dan is deze vergoeding vrij van RSZ en bedrijfsvoorheffing op voorwaarde dat ze beperkt blijft tot 0,22 EUR per effectief getrapte kilometer.

3.2. Gewone e-bike

Een werknemer die met de "gewone" e-bike naar het werk komt, kan genieten van deze vrijgestelde fietsvergoeding.

3.3. Snelle e-bike

De snelle e-bike wordt echter niet beschouwd als fiets. De vrijgestelde fietsvergoeding van 0,22 EUR per effectief getrapte kilometer is hier bijgevolg niet van toepassing.

RSZ

Geen nood inzake RSZ. Wanneer een werkgever een vergoeding betaalt aan zijn werknemer die met een snelle e-bike naar het werk fietst, zijn op deze vergoeding geen RSZ-bijdragen verschuldigd. 
Bedragen die betaald worden als tussenkomst van de werkgever in de kosten verbonden aan het woon-werkverkeer worden immers uitgesloten uit het RSZ-loonbegrip.

Fiscus

Fiscaal gezien valt men terug op de gedeeltelijke vrijstelling die geldt wanneer de werknemer zich anders dan met het openbaar vervoer naar en van het werk verplaatst.

De vrijstelling is beperkt tot 31,70 EUR per maand (380 EUR op jaarbasis). Indien de werkgeverstussenkomst méér bedraagt, wordt dat surplus bij het belastbaar loon gevoegd.

4. Bedrijfsfiets

4.1. Algemeen

Wanneer een werkgever een fiets ter beschikking stelt van zijn werknemer en hem toelaat deze ook voor de privéverplaatsingen te gebruiken, ontstaat er een voordeel voor de werknemer.

RSZ

In de mate dat de fiets gebruikt wordt voor de woon-werkverplaatsingen, vormt het voordeel geen loon voor de RSZ. De fiets wordt dan beschouwd als tegemoetkoming van de werkgever in de kosten verbonden aan het woon-werkverkeer.

Het voordeel dat overeenstemt met het zuivere privégebruik is dan weer wél RSZ-loon, te waarderen volgens de werkelijke waarde.

Fiscaal

In de mate dat de fiets effectief gebruikt wordt in het kader van het woon-werkverkeer, vormt de fiets een volledig vrijgesteld fiscaal voordeel.

Dus ook voor wat betreft het zuivere privégebruik ervan.

Wordt de fiets uitsluitend gebruikt voor de zuivere privéverplaatsingen, vormt het wel een belastbaar voordeel, te waarderen volgens de werkelijke waarde.

4.2. Gewone e-bike

Bovenstaande is zondermeer van toepassing voor de "gewone" e-bike.

4.3. Snelle e-bike

RSZ

Het RSZ-standpunt geldt eveneens voor de snelle e-bike.

Fiscaal

Omdat de snelle e-bike niet beschouwd wordt als "fiets", geldt de volledige fiscale vrijstelling van het voordeel echter niet.

Het voordeel verbonden aan het gebruik voor de woon-werkkilometers is bijgevolg slechts gedeeltelijk vrijgesteld à rato van 31,70 EUR per maand (380 EUR op jaarbasis); het voordeel verbonden aan het zuivere privégebruik is volledig belastbaar.

5. Combinatie fietsvergoeding en bedrijfsfiets

Algemeen

Wanneer de werknemer met de bedrijfsfiets naar het werk rijdt, mag de werkgever hem daarvoor ook de vrijgestelde fietsvergoeding toekennen.

Gewone e-bike

Dit geldt ook voor de gewone e-bike.

Snelle e-bike

De snelle e-bike wordt echter niet beschouwd als fiets.

Wanneer de werkgever de fiets ter beschikking stelt én de werknemer daar bovenop nog een vergoeding toekent voor de woon-werkverplaatsingen, dient één van beide als loonvoordeel beschouwd te worden en bijgevolg onderworpen te worden aan RSZ-bijdragen en bedrijfsvoorheffing.

6. Gevolgen werkgever

De kosten die de werkgever maakt om zijn werknemers aan te moedigen met de fiets naar het werk te komen, genieten in principe van een verhoogde kostenaftrek tot 120%.

Deze kosten zijn bijvoorbeeld:

• voor het verwerven of (ver)bouwen van een gebouw bestemd voor:

• het stallen van fietsen tijdens de werkuren

• het ter beschikking stellen van kleedruimtes, sanitaire installaties en douches aan personeelsleden;

• voor de verwerving (via aankoop of financiële leasing), het onderhoud en de herstelling van bedrijfsfietsen en hun toebehoren.

Komen niet in aanmerking voor de verhoogde kostenaftrek:

• kosten voor het verwerven van roerende goederen (bv. voor de inrichting van de lokalen);

• financieringskosten;

• onderhouds- en personeelskosten (bv. voor het reinigen van de lokalen);

• kosten om een onroerend goed te huren.

Vermits de snelle e-bike geen fiets is, komen de kosten verbonden aan de terbeschikkingstelling niet in aanmerking voor de verhoogde aftrek van 120%.

Zij zijn wel voor 100% aftrekbaar, uiteraard op voorwaarde dat het voordeel belast wordt in hoofde van de werknemer.

7. Uitsmijter

Volgens de regels van de DIV zou elke bestuurder van een snelle e-bike alvast aan volgende voorwaarden moeten voldoen:

• minimum 16 jaar oud zijn;
• een (bromfiets)helm dragen;
• een gelijkvormigheidsattest vragen om de e-bike te kunnen inschrijven bij de DIV;
• voor een nummerplaat zorgen;
• een verzekering nemen voor lichte motorvoertuigen.

Het aantal fietsers met bromfietshelm en nummerplaat is echter uitermate dun bezaaid.

Mede ook omdat de standpunten van de DIV en de wetgever uiteen liggen.

Volgens de Wet betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering voor motorvoertuigen, is een fiets met hulpmotor die wordt onderbroken als er niet getrapt wordt (en die dus ook niet kan vertrekken zonder dat er getrapt wordt) een rijwiel en geen motorrijtuig. Het vinden van een verzekeraar die de juiste verzekering laat afsluiten, is dus geen sinecure.

Er is dus ook op dat vlak nog werk aan de winkel om duidelijkheid te scheppen over het lot van de snelle e-bike op de weg.