Juridische inhoud

1. Situering

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gaat de strijd aan tegen discriminatie op de werkvloer. Hiertoe voert men discriminatietesten in.

Deze testen kaderen in het plan van de minister van Tewerkstelling in de strijd tegen discriminatie en ter bevordering van de diversiteit. De minister wil zo de inspectiediensten meer slagkracht geven om op te treden tegen discriminatie, bijvoorbeeld op basis van leeftijd of afkomst.

Deze nieuwe regeling is van toepassing op werkgevers waarvan ten minste één van de exploitatiezetels op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is gelegen. En dit enkel voor die exploitatiezetel.

Deze nieuwe regeling treedt in werking op 1 januari 2018.

2. Discriminatietesten

Het gaat om volgende twee soorten testen:

• Praktijktesten om discriminatie bij aanwerving te bestrijden;
• Mystery calls om na te gaan of de werkgever geen discriminerende verzoeken van een potentiële klant aanvaardt.

Wie kan de testen inzetten?

• De slachtoffers zelf;

• De instellingen die gelijke behandeling bevorderen;

• De instellingen/groeperingen die in rechte kunnen optreden in geschillen over bestrijding van discriminatie en gelijke behandeling inzake tewerkstelling (enkel ter ondersteuning van het slachtoffer).

De testen staan evenwel hoofdzakelijk ter beschikking van de gewestelijke arbeidsinspecteurs.

De gewestelijke werkgelegenheidsinspecteurs kunnen de testen uitvoeren via post, elektronisch of telefonisch. Bovendien kunnen zij dit doen onder een valse identiteit en zonder dat zij zich moeten legitimeren.

Alle acties die worden ondernomen tijdens de discriminatietest en de resultaten ervan moeten in een verslag worden opgenomen.

2.1. Praktijktesten

De eerste discriminatietest is de praktijktest. Deze test wil hoofdzakelijk de discriminatie bij aanwerving bestrijden.

De inspecteurs kunnen twee gelijkaardige cv’s versturen die enkel verschillen op één criterium dat het geteste discriminerende criterium is. Bv. één waarbij de kandidaat zegt dat hij 55 is en één waarbij hij zegt dat hij 25 is.

Ze kunnen deze cv’s versturen als antwoord op een jobaanbieding of als een spontane sollicitatie.

2.2. Mystery calls

De tweede discriminatietest is de ‘mystery calling’. Deze test is bedoeld om na te gaan of de werkgever geen discriminerende verzoeken van een potentiële klant aanvaardt. Een inspecteur belt dan naar een bedrijf met bijvoorbeeld de vraag om alleen Belgische schoonmaaksters te sturen.

Deze testen zullen de inspecteurs vooral aanwenden ten aanzien van dienstenchequebedrijven en werkgelegenheidsagentschappen die onder de bevoegdheid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vallen.

3. Aan welke voorwaarden moeten de testen voldoen?

Deze testen moeten aan een aantal voorwaarden voldoen:

• Ze mogen niet van uitlokkende aarde zijn;
• Ze moeten zich beperken tot het nabootsen van een normale situatie inzake aanwerving of tewerkstelling;
• Ze mogen niet tot gevolg hebben dat discriminatie gecreëerd, versterkt of bevestigd wordt terwijl de geteste werkgever niet de intentie had om te discrimineren;
• Ze kunnen enkel gebruikt worden na klachten of sterke vermoedens van discriminatie.

4. Mogelijke gevolgen bij een positief resultaat

Wanneer de discriminatietest positief is, vormt deze een feit dat toelaat te veronderstellen dat er sprake is van directe of indirecte discriminatie.

De gewestelijke werkgelegenheidsinspecteurs gaan dan over tot verhoor. De verhoorde personen kunnen bijgestaan worden door een persoon naar keuze.

Na een vaststelling van een overtreding, beschikt de inspectie over heel wat mogelijke maatregelen:

• Een herinnering aan de wet;
• Een waarschuwing;
• Een verwijzing van het dossier naar de rechterlijke macht;
• Administratieve boetes.