Juridische inhoud

1. Principe: Uitkeringen bij landingsbaan pas mogelijk vanaf 60 jaar

Let wel, het recht op afwezigheid in het kader van een landingsbaan kan reeds opgenomen worden vanaf 55 jaar en in uitzonderlijke gevallen vanaf 50 jaar. We gaan hier nu niet dieper op in.

2. Uitzondering op de leeftijdsvoorwaarde bij zware beroepen, lange loopbanen en bij ondernemingen in herstructurering/moeilijkheden

Er werd een uitzondering voorzien op de leeftijdsvoorwaarde voor werknemers in zware beroepen en lange loopbanen, alsook voor werknemers bij ondernemingen in herstructurering of in moeilijkheden, waardoor deze werknemers toch nog een uitkering konden genieten vanaf 55 jaar.

De reglementering voorziet echter in een geleidelijke verhoging van deze leeftijdsvoorwaarde waardoor óók in een aantal uitzonderingsgevallen de leeftijd zal evolueren naar 60 jaar in 2019. Zo werd de leeftijd in 2016 op 56 jaar gebracht en in 2017 op 57 jaar. Dit betekent dat sinds 1 januari 2017 deze werknemers in principe slechts uitkeringen bij een landingsbaan kunnen ontvangen vanaf 57 jaar.

Leeftijdsvoorwaarde behouden op 55 jaar - NAR-cao vereist

Als uitzondering op de stapsgewijze verhoging van de leeftijd, kunnen, onder bepaalde voorwaarden, toch nog uitkeringen toegekend worden vanaf 55 jaar. Hiervoor is echter een cao van de NAR nodig.

Zo werd op 27 april 2015 NAR cao nr. 118 ondertekend. Deze cao voorzag het recht op uitkeringen op 55 jaar voor de periode 2015-2016. De cao trad buiten werking op 31 december 2016.

3. Nieuwe NAR-cao gesloten voor 2017-2018

Er moest dus een nieuwe NAR-cao gesloten worden om vanaf 1 januari 2017 deze uitkeringen te kunnen toekennen aan werknemers in een landingsbaan vanaf 55 jaar. Op 21 maart 2017 werd de NAR-cao ondertekend die de verlaging van de leeftijdsgrens voor uitkeringen bij een landingsbaan regelt.

Deze nieuwe kader-cao geldt enkel voor de landingsbaan die ingaat of wordt verlengd tijdens de geldigheidsduur van deze cao (van 1 januari 2017 tot 31 december 2018).

Let op:

Aangezien het om een kader-cao gaat, moet een bijkomende cao worden gesloten om de leeftijdsgrens daadwerkelijk op 55 jaar te handhaven en dit:

• op het niveau van de sector wat betreft de uitzondering voor zware beroepen, nachtarbeid, bouwbedrijf en lange loopbanen;
• op het niveau van de onderneming wat betreft de uitzondering 'onderneming in moeilijkheden/herstructurering'.

3.1. Lange loopbanen en zware beroepen

Voor de periode 2017-2018 wordt de leeftijdsgrens om uitkeringen bij een landingsbaan te genieten op 55 jaar behouden als de werknemer op het ogenblik van schriftelijke kennisgeving aan de werkgever voldoet aan de uitzonderingsvoorwaarden zoals bepaald bij lange loopbaan of zwaar beroep.

Zo moet de werknemer:

• Ofwel een beroepsloopbaan van 35 jaar als loontrekkende bewijzen;
• Ofwel tewerkgesteld geweest zijn (niet cumulatief):
• gedurende ten minste 5 jaar, gerekend van datum tot datum, in een zwaar beroep. Die periode van 5 jaar moet gelegen zijn in de laatste 10 kalenderjaren, van datum tot datum berekend;
• gedurende ten minste 7 jaar, gerekend van datum tot datum, in een zwaar beroep. Die periode van 7 jaar moet gelegen zijn in de laatste 15 kalenderjaren, van datum tot datum berekend;
• gedurende minimaal 20 jaar in een arbeidsregeling met nachtprestaties;
• door een werkgever die ressorteert onder het paritair comité voor het bouwbedrijf en beschikt over een attest afgegeven door een arbeidsgeneesheer dat zijn ongeschiktheid bevestigt om zijn beroepsactiviteit voort te zetten.

Daarnaast is het ook vereist dat het bevoegde paritair comité of paritair subcomité een sector-cao afsluit voor de geldigheidsduur van de cao van de NAR (zijnde 2 jaar). In deze sector-cao moet er uitdrukkelijk gesteld worden dat die sector-cao afgesloten werd in toepassing van de cao van de NAR.

Is er geen sector-cao, dan zal de werknemer in 2017 bij lange loopbaan of zwaar beroep pas vanaf 57 jaar uitkeringen kunnen ontvangen.

Er moet dus steeds worden nagegaan of in de sector een cao werd gesloten met toepassing van deze kader-cao en of die algemeen verbindend werd verklaard.

3.2. Ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering

Voor de periode 2017-2018 wordt de leeftijdsgrens op 55 jaar gebracht voor de werknemers die in een landingsbaan (1/2de of 1/5de) stappen waarbij de onderneming in herstructurering of in moeilijkheden is. 

De aanvangsdatum van de vermindering van arbeidsprestaties moet wel gelegen zijn in de periode van erkenning van de onderneming als onderneming in herstructurering of onderneming in moeilijkheden (in toepassing van de regelgeving met betrekking tot de werkloosheid met bedrijfstoeslag).

Deze werknemers hebben recht op uitkeringen vanaf 55 jaar op voorwaarde dat de onderneming waarin de werknemer tewerkgesteld is, een ondernemings-cao afsluit naar aanleiding van de herstructurering of de moeilijkheden waarin uitdrukkelijk gesteld wordt dat toepassing gemaakt wordt van de cao van de NAR.

Er moet dus steeds worden nagegaan of er op het niveau van de onderneming een cao werd gesloten met toepassing van de kader-cao gesloten in de NAR.