ella
Duaal leren wordt volwaardig alternatief in Vlaanderen
Duaal leren houdt in dat jongeren vanaf 15 jaar meer dan nu leren op de werkvloer, op die manier een onderwijskwalificatie halen en dus beter voorbereid zijn op de arbeidsmarkt.
Het diploma dat ze halen is gelijkwaardig aan het diploma voltijds secundair onderwijs.
Het verschil is dat jongeren vaardigheden voor het grootste deel op de werkvloer verwerven.
Hiermee wil men de ongekwalificeerde uitstroom uit het secundair onderwijs tegengaan, het beroeps- en technisch onderwijs versterken en de praktische kennis van bedrijven meenemen in het onderwijs.
Dit stelsel zal het huidige deeltijds leren en werken geleidelijk laten verdwijnen.
Wat voorafging: het proefproject schoolbank op de werkplek
Op 1 september 2016 gingen de eerste proefprojecten duaal leren van start onder de noemer 'Schoolbank op de werkplek'.
Concreet ging het om twee tijdelijke (proef-)projecten:
- 'schoolbank op de werkplek' in het secundair onderwijs; en
- 'schoolbank op de werkplek' in de leertijd.
De proefprojecten bleken een enorm succes te zijn bij werkgevers en ook bij leerlingen. Stilaan werd het aantal opleidingen duaal leren opgetrokken.
Met de lessen getrokken uit deze proeftuinen heeft de Vlaamse Regering nu een voorontwerp van het decreet duaal leren klaar. Met dit ontwerp wordt de basis gelegd om het duaal leren in Vlaanderen écht ingang te laten vinden en dat al vanaf 1 september 2018.
Studiebewijs als alternatief voor het diploma
Duale leerlingen kunnen diverse soorten studiebewijzen behalen. Dit studiebewijs is uiteraard broodnodig om het duaal leren een kans op slagen te geven.
De Vlaamse Regering heeft nu modellen van studiebewijzen vastgelegd die op het einde van de opleidingen van het tijdelijke project kunnen worden toegekend.
Opgelet!
Het decreet van de Vlaamse Regering betreft nog een voorontwerp. Dit wil zeggen dat de regeling zoals hier beschreven nog kan wijzigen.
Het Ministerieel Besluit mét studiebwijzen werd wel reeds gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
Wat betekent dit voor de werkgever?
De Vlaamse regering rolt het duaal leren steeds verder uit. Niet alleen worden er gradueel meer opleidingen toegevoegd, ook op het vlak van studiebewijzen zit men niet stil. Het systeem duaal leren komt hierdoor op hetzelfde niveau als het klassieke voltijdse onderwijs te staan.
Belangrijk voor werkgevers is dat duaal leren als duurzame opleiding op de werkvloer aan slagkracht wint. De nieuwe regelgeving biedt zekerheid aan werkgevers én aan leerlingen. Niet enkel staat duaal leren voor meer opleidingen open, maar ook worden er gelijkwaardige studiebewijzen afgeleverd. Een instroom van degelijke werkkrachten wordt hierdoor verzekerd. Niets staat werkgevers en leerlingen nu nog in de weg om met duaal leren aan de slag te gaan.
Context
|
Ter herinnering: Wat is duaal leren?
Bij duaal leren leert de leerling de meeste vaardigheden die hij moet kennen tijdens het werken in een echte werksituatie. De werkplek wordt zo de school. Het is met andere woorden een doorgedreven vorm van werkplekleren.
Concreet verwerft de leerling vaardigheden op de werkvloer én in een school, een centrum voor deeltijds onderwijs of een Syntra-lesplaats. Hierbij wordt vooropgesteld dat de leerling 60% van zijn opleiding op de werkvloer zal krijgen.
Doel is:
|
Juridische inhoud
1. Situering
Sinds 2015 zet de Vlaamse Regering in op de creatie van duaal leren als nieuw onderwijsstelsel.
Op 1 september 2016 gingen vervolgens de eerste proefprojecten duaal leren van start onder de noemer 'Schoolbank op de werkplek'.
Doel van de projecten was om de opgedane ervaring aan te wenden als inspiratiebron voor het decreet duaal leren. Het voorontwerp van dit decreet is nu klaar.
De VLOR (Vlaamse Onderwijsraad), de SERV en de Raad van Bestuur van Syntra Vlaanderen zullen nog adviseren over het voorontwerp.
2. Duaal leren
2.1. Duaal leren: een succesverhaal
Dit schooljaar 2017-2018 werd in voorbereiding op de definitieve uitrol van duaal leren en werken het proefproject ‘Schoolbank op de werkplek’ van 7 naar 21 studierichtingen uitgebreid.
Die studierichtingen situeren zich zowel binnen het voltijds gewoon secundair onderwijs, het buitengewoon secundair onderwijs als het deeltijds beroepssecundair onderwijs.
- voltijds gewoon secundair onderwijs:
- chemische procestechnieken duaal;
- elektromechanische technieken duaal;
- elektrische installaties duaal;
- haarverzorging duaal;
- ruwbouw duaal;
- zorgkundige duaal;
afwerking bouw duaal;
binnenvaart en beperkte kustvaart duaal;
brood- en banketbakkerij duaal;
chocolatier duaal;
dakwerker duaal;
decoratie en schilderwerken duaal;
fitnessbegeleider duaal;
hotelreceptionist duaal;
kinderbegeleider duaal;
lassen-constructie duaal;
onderhoudsmechanica auto duaal;
ontwikkelaar patronen kleding- en confectieartikelen duaal;
slagerij duaal;
tuinaanlegger-groenbeheerder duaal.
- buitengewoon secundair onderwijs:
- groen- en tuinbeheer duaal;
- deeltijds beroepssecundair onderwijs:
- elektrische installaties duaal;
- haarverzorging duaal;
- ruwbouw duaal;
- zorgkundige duaal.
afwerking bouw duaal;
binnenvaart en beperkte kustvaart duaal;
brood- en banketbakkerij duaal;
chocolatier duaal;
dakwerker duaal;
decoratie en schilderwerken duaal;
hotelreceptionist duaal;
kinderbegeleider duaal;
lassen-constructie duaal;
onderhoudsmechanica auto duaal;
slagerij duaal;
tuinaanlegger-groenbeheerder duaal.
Op vandaag bieden 83 scholen en Syntra-lesplaatsen één of meerdere studierichtingen duaal leren en werken aan. Tot nu toe zijn er dit schooljaar 332 leerlingen ingeschreven in de proefprojecten. Dat is bijna een verdriedubbeling in vergelijking met vorig schooljaar.
Dat duaal leren een succesverhaal is, dient dus niet gezegd.
2.2. Duaal leren: de opleiding
Duaal leren betreft opleidingen van minimaal 28 opleidingsuren per week.
Tijdens deze opleidingsuren wordt een school- en werkplekcomponent gecombineerd, waarbij rekening moet worden gehouden met een minimum aantal uren op de werkvloer.
Dit minimum aantal uren is vastgelegd op de helft, namelijk op 14 uren.
Drie types van overeenkomsten zijn hierbij mogelijk:
- Stageovereenkomst alternerende opleiding;
- Overeenkomst alternerende opleiding;
- Deeltijdse arbeidsovereenkomst.
Belangrijk om te onthouden is dat de duale structuuronderdelen beschouwd worden als voltijds gewoon secundair onderwijs. Dit ongeacht de aanbieder.
Het duale structuuronderdeel kan opgestart worden tot en met de eerste lesdag van oktober, Gaat het om een Se-n-Se, dan kan de opstart gebeuren op de eerste lesdag van februari van het lopende schooljaar.
2.3. Duaal leren: de aanloopfase
Er wordt ook voorzien in een aanloopfase die bedoeld is om leerlingen die duaal willen leren (arbeidsbereid), maar hier nog niet klaar voor zijn (niet arbeidsrijp) of geen werkplek vinden voor te bereiden op een snelle instap in duaal leren.
De leerling kan instappen in een aanlooptraject na een positieve screening. Eens toegelaten, wordt een traject op maat van de leerling uitgewerkt. Dit aanlooptraject kan onder meer focussen op:
het vinden van een werkplek;
het verbeteren van vaktechnische competenties; of
het verbeteren van arbeidsgerichte competenties.
3. Studiebewijzen: duaal leren als gelijkwaardig alternatief voor het klassieke onderwijs
Duaal leren zou een dode letter blijven indien op het einde van de opleiding de leerling geen studiebewijs zou ontvangen. Enkel op deze manier kan het duaal leren op een gelijke hoogte met het klassieke voltijdse onderwijs komen te staan.
Duale leerlingen kunnen diverse soorten studiebewijzen behalen:
1. Een onderwijskwalificatie:
Een diploma secundair onderwijs;
Een studiegetuigschrift van het 2de leerjaar van de 3de graad;
Een Se-n-Se-certificaat;
Een studiegetuigschrift van het 3de leerjaar van de 3de graad (specialisatiejaar).
2. Een beroepskwalificatie:
Een certificaat (uitgezonderd Se-n-Se-certificaat);
Een getuigschrift van de opleiding (buso).
3. Een deelcertificaat: als de leerling slaagt voor een cluster van competenties en geen recht heeft op de studiebewijzen in 1-2.
4. Een attest van verworven competenties: als de leerling geen recht heeft op de studiebewijzen in 1-3.
Bij elk van de studiebewijzen (1-3) wordt ook een studiebewijssupplement afgeleverd. Dit studiebewijssupplement verduidelijkt aan potentiële werkgevers de waarde van het studiebewijs.
