Feedback
ella
Bijkomende hoofdelijke loonaansprakelijkheid voor rechtstreekse medecontractant bij bouwwerkzaamheden
Uit het Belgisch Staatsblad van 20/12/2016
Gepubliceerd op 21/12/2016

De nieuwe hoofdelijke loonaansprakelijkheid is een feit. De regeling treedt in werking op 30 december 2016.

 

De wettekst werd niet meer aangepast t.o.v. de vorige bespreking. We hernemen hieronder de bespreking van de regeling.

Wat betekent dit voor de publieke sector?

De besproken wijzigingen hebben in principe eveneens betrekking op de publieke sector.

Bron:
Wet van 11 december 2016 houdende diverse bepalingen inzake detachering van werknemers, p. 87449.
Inhoudstafel

Juridische inhoud

 

Er wordt een nieuwe hoofdelijke aansprakelijkheid ingevoerd voor niet betaalde lonen aan de werknemers van de rechtstreekse medecontractant in geval van bouwwerkzaamheden.  Dit in de strijd tegen fraude en de deloyale concurrentie op het vlak van detacheringen. Een opdrachtgever of aannemer zal ingeval van gehele of gedeeltelijke niet-betaling van het verschuldigde loon door zijn rechtstreekse (onder)aannemer aan diens werknemers, hoofdelijke aansprakelijk zijn voor de betaling van het loon binnen de krijtlijnen van deze regeling.

 

De bestaande hoofdelijke aansprakelijkheden voor lonen blijven bestaan.

 

De invoering kadert in de omzetting van de handhavingsrichtlijn aangaande de detachering van werknemers. Dit regime is echter niet beperkt tot het loon dat aan gedetacheerde werknemers is verschuldigd, maar is ook van toepassing voor ‘nationale’ werknemers die op permanente wijze in België werken voor een Belgische of buitenlandse werkgever. 

 

De aansprakelijkheid geldt in principe automatisch. Dit is een verschil met de bestaande hoofdelijke aansprakelijkheid voor lonen waarbij de aansprakelijkheid ingaat 14 dagen na de verwittiging door de Sociale Inspectie én enkel betrekking heeft op toekomstige schulden.

1. Inleiding

Deze aansprakelijkheid voor de niet volledige betaling van  lonen geldt enkel tussen de opdrachtgever of aannemer voor zijn rechtstreekse contractant en niet voor de eventuele onderaannemer in de verdere keten. M.a.w. de opdrachtgever is aansprakelijk voor de niet-betaalde lonen van zijn aannemer. Doet deze aannemer op zijn beurt beroep voor bepaalde werkzaamheden op een onderaannemer, dan is enkel de aannemer en niet de opdrachtgever aansprakelijk bij niet betaling van de lonen door de onderaannemer. Het speelt geen rol of de betrokken werknemers gedetacheerde of eigen, Belgische werknemers zijn van zijn aannemer.

 

Bovendien wordt de aansprakelijkheid beperkt tot de lonen verschuldigd voor de arbeidsprestaties die werden geleverd in het kader van de overeenkomst die bestaat tussen de werkgever  en de contractspartij (opdrachtgever of aannemer) van de werkgever.

 

Deze aansprakelijkheid geldt enkel voor de activiteiten die behoren tot 5 specifieke paritaire comité of subcomités. Dit zijn de activiteiten die overeenstemmen met de werken of diensten die

 

  • behoren tot PC 124 (bouw)
  • beschouwd worden als werken in onroerende staat in de zin van art. 20 § 2 BTW KB nr.1 én behoren tot PC 111(metaal) , 121 (schoonmaak), 126 (houtbewerking) of PC 149.01 (elektriciens)

 

De aansprakelijkheid is niet van toepassing op de opdrachtgever-natuurlijk persoon die werken of diensten uitsluitend voor privédoeleinden laat uitvoeren.

2. Beperkt tot de rechtstreekse (onder)aanneming voor bepaalde werken

Deze aansprakelijkheid voor de niet volledige betaling van  lonen geldt enkel tussen de opdrachtgever of aannemer voor zijn rechtstreekse contractant en niet voor de eventuele onderaannemer in de verdere keten. M.a.w. de opdrachtgever is aansprakelijk voor de niet-betaalde lonen van zijn aannemer. Doet deze aannemer op zijn beurt beroep voor bepaalde werkzaamheden op een onderaannemer, dan is enkel de aannemer en niet de opdrachtgever aansprakelijk bij niet betaling van de lonen door de onderaannemer. Het speelt geen rol of de betrokken werknemers gedetacheerde of eigen, Belgische werknemers zijn van zijn aannemer.

 

Bovendien wordt de aansprakelijkheid beperkt tot de lonen verschuldigd voor de arbeidsprestaties die werden geleverd in het kader van de overeenkomst die bestaat tussen de werkgever  en de contractspartij (opdrachtgever of aannemer) van de werkgever.

 

Deze aansprakelijkheid geldt enkel voor de activiteiten die behoren tot 5 specifieke paritaire comité of subcomités. Dit zijn de activiteiten die overeenstemmen met de werken of diensten die

 

  • behoren tot PC 124 (bouw)
  • beschouwd worden als werken in onroerende staat in de zin van art. 20 § 2 BTW KB nr.1 én behoren tot PC 111(metaal) , 121 (schoonmaak), 126 (houtbewerking) of PC 149.01 (elektriciens)

 

De aansprakelijkheid is niet van toepassing op de opdrachtgever-natuurlijk persoon die werken of diensten uitsluitend voor privédoeleinden laat uitvoeren.

3. Loon

De medecontractant moet uiteraard enkel tussenkomen wanneer de werkgever de verschuldigde lonen niet of niet volledig betaalt. De aansprakelijkheid geldt niet voor de vergoedingen waarop de werknemer recht heeft ingevolge de beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

 

Het begrip verschuldigd loon voor gedetacheerde werknemers wordt verduidelijkt in de memorie door te verwijzen naar de Europese detacheringsrichtlijn. Voor gedetacheerde werknemers geldt het minimumloon zoals gedefinieerd door de nationale wetgeving van de lidstaat waar de werknemer ter beschikking is gesteld. In toepassing hiervan wordt onder loon begrepen de lonen en vergoedingen die verschuldigd zijn op basis van algemeen verbindend verklaarde cao’s met uitzondering van bijdrage aan aanvullende bedrijfspensioenregelingen.

Het loon bevat ook de intresten die van rechtswege verschuldigd zijn vanaf het tijdstip dat het loon opeisbaar is geworden ten opzichte van de eigenlijke werkgever.

4. Hoofdelijke aansprakelijkheid

4.1 Bevrijding in principe mogelijk

Een voorzichtige contractant kan aan deze hoofdelijke aansprakelijkheid ontsnappen door een schriftelijke verklaring van zijn aannemer. Deze verklaring kan in een afzonderlijk document opgenomen worden of in een clausule in de aannemingsovereenkomst. De verklaring, ondertekend door beide partijen, houdt in dat : 

 

  • de opdrachtgever aan zijn aannemer de coördinaten meedeelt van de internetsite van de FOD Waso waarin de inlichtingen betreffende het verschuldigd loon zijn opgenomen, en
  • de aannemer bevestigt dat hij het verschuldigd loon aan zijn werknemers betaalt en ook in de toekomst zal betalen.

 

Deze verklaring is een mogelijkheid, maar geen verplichting.

4.2 …….maar niet absoluut

De mogelijkheid om te ontkomen aan zijn aansprakelijk door dergelijke verklaring is niet absoluut. De aansprakelijk zal opnieuw gelden  14 werkdagen nadat de opdrachtgever of aannemer kennis heeft van het feit dat zijn aannemer het verschuldigde loon niet volledig betaalt.

 

Dit bewijs dat de hoofdelijke aansprakelijke op de hoogte is van de niet betaling, kan met alle middelen geleverd worden.

 

Een mogelijkheid is de geschreven kennisgeving door de Inspectie van het feit dat de aannemer zijn loonverplichting niet nakomt. Dit bericht moet aangeplakt worden op de werf waar de betrokken werknemers zijn tewerkgesteld. De niet-naleving wordt gesanctioneerd met een sanctie van niveau 2. Op die manier worden de werknemer op de hoogte gebracht van de inbreuk en de identiteit van de betrokken hoofdelijk aansprakelijke persoon.

 

De aansprakelijkheid geldt in dit geval enkel voor toekomstige schulden. M.a.w. enkel voor de lonen die betrekking hebben op de arbeidsprestaties uitgevoerd voor deze opdrachtgever vanaf het verstrijken van de 14 werkdagen nadat de hoofdelijke aansprakelijke op de hoogte is van de niet-betaling.

 

De termijn van 14 dagen is niet nieuw. Deze termijn geldt ook in de algemene regeling. Ze laat toe om de nodige maatregelen te nemen om alsnog aan de aansprakelijkheid te ontsnappen door bijvoorbeeld de inbreuk te laten stoppen door zijn tussenkomst of door een ontbindend beding in de aannemingsovereenkomst.Bevrijding in principe mogelijk

5. Autonoom vorderingsrecht representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties

De representatieve werknemers- en werkgeversorganisaties van de private en de publieke sector kunnen mits toestemming van de werknemer in rechte optreden om deze aansprakelijkheid af te dwingen.

 

Het optreden van deze organisaties laat het recht van de werknemer om zelf op te treden, zich bij een vordering aan te sluiten of in een geding tussen te komen, bestaan.

6. Voorrangsregeling aansprakelijkheden

De bestaande aansprakelijkheden voor lonen blijven bestaan. Deze bijzondere aansprakelijkheid van de rechtstreekse contractant in geval van activiteiten in de bouwsector sluit de algemene regeling uit voor de rechtstreekse contractant in geval van bouwactiviteiten. De algemene regeling blijft dus gelden voor de andere activiteiten en sectoren, alsook voor de relaties met de onrechtstreekse medecontractanten. 

 

In geval van een opeenvolging van onderaannemers (keten) kan de opdrachtgever of aannemer  aansprakelijk gesteld worden op basis van deze nieuwe aansprakelijkheidsregeling voor de rechtstreekse medecontractant. De algemene aansprakelijkheidsregeling kan niet meer op deze situatie toegepast worden. Hij kan eveneens hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden (indirect) voor de betaling van loonschulden aan bijvoorbeeld de werknemers van de laatste onderaannemer in de keten van onderaanneming (dewelke dus niet de rechtstreekse onderaannemer van de aannemer is). Deze laatste aansprakelijke is wel op basis van de algemene regeling binnen de grenzen  en voorwaarden eigen aan dit systeem.

 

Een illegaal verblijvende onderdaan van een derde land zal nooit onderworpen zijn aan deze regeling. Voor hem blijft de bijzondere regeling van de hoofdelijke aansprakelijkheid voor lonen in geval van tewerkstelling van een illegaal verblijvende onderdaan van een derde land van toepassing.

 

Verschillen met de bestaande regeling hoofdelijke aansprakelijkheid

 

 Algemene regeling Bijzondere regeling
Aanvang aansprakelijkheidna voorafgaande schriftelijke kennisgeving Inspectieonmiddellijk van toepassing – geen kennisgeving noodzakelijk tenzij bij bevrijdingsbeding
Duur aansprakelijkheidbeperkt tot één jaaronbeperkt in tijd
Welke schulden toekomstige schuldenalle schulden ontstaan in de relatie tenzij bevrijdingsbeding: enkel toekomstige schulden na kennis niet betaling
Relatie aannemer (on)rechtstreekse (onder)aannemerenkel rechtstreekse aannemer
UitsluitingNiet voor werken privédoeleinden van een natuurlijk persoon Niet voor werken privédoeleinden van een natuurlijk persoon

 

 

7. Sanctie

Gevolgen voor de werkgever

Iedereen die werkzaamheden in onroerende staat laat uitvoeren, kan aangesproken worden voor niet betaalde lonen door zijn directe medecontractant. Dit regime geldt voor het loon dat wordt betaald aan alle in België tewerkgestelde werknemers, dus zowel voor eigen werknemers als voor gedetacheerden.

 

De potentiële hoofdelijk aansprakelijke kan zich grotendeels bevrijden van deze aansprakelijkheid. Een aanpassing van de aannemingsovereenkomst is dan ook een must.

Oeps,

Onze excuses, er is iets fout gelopen.

Probeert u het later eens opnieuw.

Was deze informatie nuttig voor u?

Ja Nee

Welke van de volgende beschrijft jouw feedback het best?






Jouw feedback

De versie van de browser die U gebruikt is niet optimaal voor deze website. De meeste functies zullen niet goed werken. De versie die u gebruikt wordt ook niet meer ondersteund door Microsoft en hierdoor loopt u security risico’s. Om de veiligheid en privacy van uw data te kunnen blijven garanderen, raden wij aan om zo snel mogelijk naar Internet Explorer 11 te upgraden of de laatste versie van een andere browser te gebruiken.