ella
Het einde van het jaar nadert en de verzamelwetten schieten als paddestoelen uit de grond!
Het wetsontwerp houdende diverse bepalingen inzake sociale zaken bevat een hoofdstuk dat de Arbeidsongevallenwet (10 april 1971) actualiseert en wijzigt.
Het ontwerp verruimt het toepassingsgebied van de Arbeidsongevallenwet tot alle statuten die in het kader van een beroepsopleiding al dan niet tegen betaling arbeidsprestaties verrichten.
Het gaat bijvoorbeeld om leerlingen, werklozen of personen met een handicap die arbeidsprestaties leveren in het kader van een opleiding die zal leiden tot betaald werk (de zogenaamde ‘kleine statuten’).
De opleidingen verricht buiten enig wettelijk kader blijven wel uitgesloten uit de Arbeidsongevallenwet.
Concrete impact:
-
alle leerlingen en stagiairs zullen onder de Arbeidsongevallenwet vallen;
-
Dimona verplicht voor al deze statuten;
-
KB bepaalt wie verzekeringsplichtige werkgever is;
-
KB bepaalt statuten die beperkte waarborg genieten.
De aanpassingen treden in werking op een datum bepaald bij KB en uiterlijk op 1 januari 2020.
Merk op:
Met dit wetsontwerp zorgt de wetgever voor een betere bescherming van leerlingen en stagairs.
In dit kader wordt zowel de Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 als de Arbeidsongevallenwet overheidspersoneel van 3 juli 1967 aangepast.
In deze nieuwsbrief komen alleen de wijzigingen aan de Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 aan bod.
Opgelet!
Context
Maatschappelijke ontwikkelingen en vooral de overheveling van de onderwijsbevoegdheid naar de Gemeenschappen door de laatste staatshervorming, hebben het landschap van het "leren werken" sterk uitgebreid en gedifferentieerd. Dit resulteert in allerlei nieuwe stelsels van werkplekleren, met elk hun eigen bijzonderheden.
Voor sommige van deze statuten zijn ook verschillende wijzigingen doorgevoerd die een impact hebben op de onderwerping aan het SZ-stelsel en dus ook op de toepassing van de Arbeidsongevallenwet.
Het al dan niet onder de Arbeidsongevallenwet vallen, de uiteenlopende vergoedingsregels, de verschillende verzekeringsdekkingen, leiden tot grote rechtsonzekerheid voor zowel de betrokken leerling/stagiair als voor de werkgevers waarbij ze arbeidsprestaties leveren in het kader van hun opleiding.
Bedoeling van voorliggende wetswijziging is om een coherent wettelijk kader te scheppen voor de rechten en plichten van zowel leerling/stagiair als werkgever, opleidingsinstelling of bevoegde overheid, toegespitst op de risico's van arbeidsongevallen.
Juridische inhoud
1. Doel: een coherente arbeidsongevallenbescherming
Onder de toepassing van de Arbeidsongevallenwet van 10 april 1971 vallen, brengt bepaalde waarborgen mee inzake:
verzekering;
dossierafhandeling;
geïnformatiseerde gegevensuitwisseling (gegevensbank Fedris);
vergoedingen;
immuniteit van werkgever en werknemer ten aanzien van burgerlijke aansprakelijkheidsvorderingen
procedurele aspecten.
Momenteel genieten niet alle personen die in het kader van hun opleiding, al dan niet tegen betaling, arbeidsprestaties leveren, dezelfde garanties die de Arbeidsongevallenwet biedt. Zo vallen de werklozen in beroepsopleiding (bv. IBO) uit de boot. Toch lopen ook deze personen beroepsrisico's.
In die precaire gevallen richt de verzekeringsplichtige werkgever, onderwijsinstelling of RVA zich momenteel tot gemeenrechtelijke verzekeringspolissen die dikwijls wel gelijkaardige waarborgen voorzien als de Arbeidsongevallenwet, maar niet met dezelfde administratieve en procedurele garanties, noch met een eenduidige dekking.
2. Alle leerlingen en stagiairs onder Arbeidsongevallenwet
De wetgever wil hier paal en perk aan stellen en doet de noodzakelijke aanpassingen zodat al deze statuten in de toekomst binnen het wettelijk stelsel van de Arbeidsongevallenwet vallen, weliswaar met een eigen dekking- en vergoedingsregeling naargelang de categorie waaronder ze vallen.
Zo genieten deze statuten minimale waarborgen inzake verzekeringsplicht, dossierafhandeling, waarborgfonds en controle door het Federaal agentschap voor beroepsrisico's (Fedris).
Opleidingen die buiten enig wettelijk kader worden verricht blijven uitgesloten van de arbeidsongevallenwet.
Op advies van het beheerscomité van de arbeidsongevallen, zal Fedris een lijst publiceren van personen die arbeidsprestaties verrichten in het kader van een opleidingstraject naar een betaalde tewerkstelling en onder de Arbeidsongevallenwet vallen.
3. Alternatief stelsel voor personen in opleiding die geen of slechts symbolische inkomsten hebben
Bij KB kunnen categorieën worden bepaald waarvoor een beperkte verzekerings- en vergoedingsregeling van toepassing is. Doelgroep voor deze bijzondere regeling zijn de personen in opleiding die geen of eerder symbolische inkomsten hebben uit de arbeidsprestaties die ze leveren in het kader van hun opleiding. Denk hier bijvoorbeeld aan de onbezoldigde stagiairs in schoolopleiding die geen inkomsten hebben. Op hen is een alternatief stelsel van schadeloosstelling toepasselijk. Het is de Koning die bepaalt voor wie dit alternatief stelsel geldt.
Deze bijzondere regeling is nieuw en kan van de algemene verzekerings- en vergoedingsmodaliteiten afwijken op volgende punten:
uitsluitend het gedeelte van de opleidingsovereenkomst waarbij arbeidsprestaties worden verricht, wordt gelijkgesteld met de uitvoering van de arbeidsovereenkomst;
er zijn geen vergoedingen voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid verschuldigd;
de tussenkomst in de kosten van geneeskundige verzorging is beperkt tot het remgeld dat na tussenkomst van de ziekteverzekering ten laste van de getroffene blijft;
het basisloon voor de berekening van de vergoedingen, wegens een blijvende arbeidsongeschiktheid of het overlijden van de getroffene, wordt vastgesteld op 12 maal het gewaarborgd gemiddeld minimum maandinkomen.
4. KB bepaalt wie verzekeringsplichtige werkgever is
Een KB duidt de persoon aan die als "werkgever" beschouwd wordt voor de toepassing van de arbeidsongevallenwet, en op wie dus de verzekeringsplicht rust.
In de gevallen waar de stageverlenende werkgever niet de verzekeringsplichtige is, geniet deze niet van de civielerechtelijke immuniteit die door Arbeidsongevallenwet wordt geboden. Deze werkgever zal een extra verzekering moeten afsluiten om ook ingedekt te zijn tegen mogelijke aansprakelijksheidsvorderingen wegens arbeidsongevallen.
5. Algemene Dimona-verplichting voor werkgever
De wetgever breidt de dimona verplichting uit tot alle ‘kleine statuten’ die onder het toepassingsgebied van de Arbeidsongevallenwet van 1971 vallen.
Dit betekent dat ook een stageverlenende werkgever een Dimona zal moeten doen voor zijn leerlingen, studenten of cursisten, ongeacht het type stage!
6. Vergoeding voor deze stagiairs en leerlingen
Voor deze kleine statuten wordt een eigen vergoedingsregeling ingevoerd.
Deze regeling geldt uiteraard niet voor de personen in opleiding die bij KB onder het alternatief stelsel gebracht zijn.
| Berekeningswijze | |
Vergoedingen voor tijdelijke arbeidsongeschiktheid |
|
Rentes wegens blijvende arbeidsongeschiktheid |
|
Rentes aan de overlevende partner en aan de kinderen wegens dodelijk arbeidsongeval | Basisloon voor berekening vergoedingen = 18 x gewaarborgd gemiddeld maandelijks minimuminkomen.
|
7. Streefdatum 1 januari 2020
De voorgestelde aanpassingen vragen wel wat voorbereiding van de betrokken partijen, bijgevolg zullen de wijzigingen uiterlijk op 1 januari 2020 doorgevoerd worden. Via een KB kunnen bepaalde stappen wel al vroeger gezet worden.
Ook zullen er heel wat KB's volgen die concreet uitvoering geven aan wat gewijzigd wordt in de Arbeidsongevallenwet.
De wijzigingen zullen van toepassing zijn op de ongevallen overkomen en de aanvragen om schadeloosstelling wegens beroepsziekten, ingediend vanaf de datum van inwerkingtreding. Dit geldt zowel voor de indiensttredingen vanaf deze datum als voor de op deze datum reeds lopende overeenkomsten.
